The man who posted himself to Australia

In the mid-1960s, Australian athlete Reg Spiers found himself stranded in London with no money to buy a plane ticket home. Desperate to get back to Australia in time for his daughter's birthday, he decided to post himself in a wooden crate.

"I just got in the thing and went. What was there to be frightened of? I'm not frightened of the dark so I just sat there.

"It's like when I travel now if I go overseas. There's the seat. Sit in it, and go."

Reg Spiers makes it sound very straightforward more than half a century later, but it caused a media storm in Australia at the time.

He explains his attitude like this: "I've come up with this mad scheme to get back to Australia in a box. Who can say it won't work? Let's give it a shot."

Spiers had come to the UK to try to recover from an injury that had interrupted his athletics career. A promising javelin thrower, he had been on course to compete at the Tokyo Olympics in 1964.

But when it became clear he would not make the games, Spiers set his mind to raising enough money to fly back to Australia, and took an airport job to earn some cash.

But his plans changed when his wallet, containing all his savings, was stolen. With a wife and daughter back home, Spiers wanted to get back to Adelaide, but "there was one catch," he explains. "I didn't have any money."

And with his daughter's birthday looming, he was in a hurry.

"I worked in the export cargo section, so I knew about cash-on-delivery with freight. I'd seen animals come through all the time and I thought, 'If they can do it I can do it.'"
A miniature replica of the box used to promote a book about the escapade

Spiers also knew the maximum size of crate that could be sent by air freight. He had been staying with a friend, John McSorley, in London, and persuaded him to build a box in which he could send himself home.

"He told me it had to be 5ft x 3ft x 2.5ft, (1.5m x 0.9m x 0.75m)," says McSorley. "I knew Reg and I thought, 'He's going to do it regardless, so if he's going to do it I'd better make him a box that at least is going to get him there.'"

Built to Spiers's specifications, the crate allowed him to sit up straight-legged, or lie on his back with his knees bent. The two ends of the crate were held in place by wooden spigots operated from the inside, so Spiers could let himself out of either end. It was fitted with straps to hold him in place as the crate was loaded and unloaded.

To avoid any suspicion that a person was inside, the crate was labelled as a load of paint and addressed to a fictitious Australian shoe company.
The replica shows how straps were fixed inside the box

Although the cost of sending such a large and heavy cargo would have been more than a passenger seat, Spiers knew he could send himself cash-on-delivery - and worry about how to pay the fees once he arrived in Australia.

Packed into the box with some tinned food, a torch, a blanket and a pillow, plus two plastic bottles - one for water, one for urine - Spiers was loaded on to an Air India plane bound for Perth, Western Australia. Although Spiers wanted ultimately to get to Adelaide, Perth was chosen because it was a smaller airport.

He endured a 24-hour delay at the airport in London due to fog, and let himself out of the crate once the plane was in the air.


"I got out of the box between London and Paris, dying for a leak," says Spiers. "I peed in a can and put it on top of the box. I was stretching my legs and all of a sudden, because it's a short distance, the plane began to descend. A little panicky I jumped back in the box, and the can full of pee was still sitting on top."

I was grinning from ear to ear, but I wasn't going to let them know I'm there now - I've almost pulled the whole thing off”Reg Spiers

The French baggage handlers in Paris thought the can's unsavoury contents had been left for them as an unkind joke by their counterparts in London.

"They were saying some terrible things about the English," says Spiers. "But they didn't even think of the box. So I kept on going."

The next stop on the long journey back to Australia was in Bombay, where baggage handlers parked Spiers - upside down - in the sun's glare for four hours.

"It was hot as hell in Bombay so I took off all my clothes," he says. "Wouldn't it have been funny if I'd got pinched then?"

"They had the thing on its end. I was on the tarmac while they were changing me from one plane to another. I'm strapped in but my feet are up in the air. I'm sweating like a pig but not to give up - wait, be patient - and eventually they came and got me and put me on another plane."

When the plane finally touched down in Perth, the cargo hold was opened and Spiers heard the Australian baggage handlers swearing about the size of the crate he was in. He knew immediately he was home.

"The accents - how could you miss?" says Spiers. "I'm on the soil. Amazing. Wonderful. I made it.

"I was grinning from ear to ear, but I wasn't going to let them know I'm there now - I've almost pulled the whole thing off.

"I knew they would take the box to a bond shed. When they put me in the shed I got out straight away. There were cartons of beer in there. I don't drink but I whipped a beer out and had a drink of that."
Reg Spiers in London before his freight journey in 1964

Spiers had survived three days travelling in the wooden crate. But he still faced the challenge of getting out of the airport. Fortunately, his luck continued.

"There were some tools in there so I just cut a hole in the wall and got out.

"There was no security. I put on a suit out of my bag so I looked cool, jumped through the window, walked out on to the street and thumbed a ride into town. Simple as that."

But back in England, John McSorley, who had built the crate and delivered Spiers to the airport, was desperately worried about his friend. Spiers hitchhiked his way back to his family in Adelaide, but neglected to tell McSorley he had come through his journey intact.

In an effort find out what had happened, McSorley alerted the media, and Spiers quickly became a sensation in his home country.

"I got a telegram from a renowned Australian politician," he says, which read, "'A gallant effort by a real Aussie - and here's five quid.' I'm winning big time. It was great."

In the end the airline didn't make him pay the shipping fees. But Spiers admits he was taken aback by the media coverage of his adventure.

"I'd never seen anything like it. It scared the hell out of my mother with the whole street blocked with media. And it would go on for weeks. It was pretty wild."

Spiers succeeded in making it back in time for his daughter's birthday but he still had a job convincing his wife his story was true.

"She didn't believe me," he says. "But then she thought about it and thought 'He must have done it, how else did he get here?' So eventually she rode with it."

Air industry insiders say something like this would never be able to happen now. The hold is usually pressurised and the temperature will usually be above freezing but all cargo loaded on to planes is screened for security reasons and a hidden person would be found.

Harrison Ford injured in plane crash

US actor Harrison Ford has been injured in a small plane crash in Los Angeles.

The 72-year-old star of the Indiana Jones and Star Wars films reported engine failure and crash-landed his vintage plane on a Venice golf course.

He was breathing and alert when medics arrived and took him to hospital in a "fair to moderate" condition, a fire department spokesman said.

His son Ben, a chef in Los Angeles, later tweeted from the hospital: "Dad is OK. Battered but OK!

His publicist said: "The injuries sustained are not life threatening, and he is expected to make a full recovery,"

The nature of Ford's injuries have not been disclosed but website TMZ, which first reported the story, said he suffered "multiple gashes to his head".

Shortly after take-off from Santa Monica Airport, he said he was having engine failure with his 1942 Ryan Aeronautical ST3KR and was making an "immediate return".

He was unable to reach the runway and landed on the golf course, where onlookers pulled him from the plane fearing it could explode.

Officials said the plane had been flying at about 3,000 feet (914 metres) and hit a tree on the way down.

"There was no explosion or anything. It just sounded like a car hitting the ground or a tree or something. Like that one little bang, and that was it," Jeff Kuprycz, who was playing golf told the Associated Press news agency.

"He ended up crashing around the eighth hole."
Hollywood royalty Ford has more films in the pipeline

Christian Fry of the Santa Monica Airport Association said it was "an absolutely beautifully executed emergency landing by an unbelievably well-trained pilot".

Film producer Ryan Kavanaugh witnessed the accident from his office near the airport where Harrison had taken off.

He told The Hollywood Reporter: "He literally had five seconds, and 99 per cent of pilots would have turned around to go back to the runway and would have crashed - it would have stalled, gone nose first and crashed."

"Harrison did what the best pilots in the world would do," he continued. "He made the correct turn that the plane was designed for with an engine out."

'Moderate trauma'

After crash-landing, Ford was initially treated by two doctors who happened to be at the golf course.

Fire Department spokesman Patrick Butler said the LAFD received a 911 emergency call at 14:20 (22:20 GMT) and attended to a "medium-to-high impact" plane crash at the Penmar Golf Course.
The plane crashed just short of the Santa Monica Municipal Airport

There have been calls from local people to close Santa Monica airport, which is situated in a residential district, because of concerns about safety and noise.

Later this year, Ford is reprising his role of Han Solo in the latest addition to the Star Wars franchise, Star Wars: The Force Awakens.

He broke his leg in June last year on set at Pinewood Studios while filming a scene involving a door on the Millennium Falcon spaceship.

Ford took up flying when he was in his 50s and is also trained to fly helicopters.

In 1999, Ford crash-landed his helicopter during a training flight in Los Angeles but both he and the instructor were unhurt.

A year later a plane he was flying had to make an emergency landing at Lincoln Municipal Airport in Nebraska. Again he and his passenger escaped unhurt after the plane clipped the runway.

'Erasing History' in Nimrud, Iraq

Islamic State bulldozers 'erasing history' in Nimrud, Iraq

IS says ancient shrines and statues - like this Assyrian relief - are "false idols"


Archaeologists and cultural officials have expressed heartbreak and outrage about the bulldozing of the ancient Assyrian city of Nimrud in Iraq.

Islamic State militants began demolishing the site on Thursday, Iraqi officials said.

The UN cultural body's Iraq director, Alex Plathe, called it "another appalling attack on Iraq's heritage".

"They are erasing our history," Iraqi archaeologist Dr Lamia al-Gailanitold the BBC.

IS says ancient shrines and statues are "false idols" that have to be smashed.
Many of Nimrud's artefacts have been transferred to museums in Baghdad and overseas, but giant "lamassu" statues - winged bulls with human heads - remain on site
Nimrud lies just south-east of Mosul, where militants attacked artefacts with sledgehammers last week

Nimrud, which was founded in the 13th Century BC, lies about 30km (18 miles) south-east of Mosul.

Many of the artefacts found there have been moved to museums in Baghdad and overseas, but larger artefacts remain on site.

'Levelled'

Nimrud covers a large area, and it is not yet clear whether it has been totally destroyed, says the BBC's Jim Muir in Beirut, neighbouring Lebanon.

But a local tribal source told Reuters news agency: "Islamic State members came to the Nimrud archaeological city and looted the valuables in it and then they proceeded to level the site to the ground.

"There used to be statues and walls as well as a castle that Islamic State has destroyed completely."

UK bomb plot suspect Abid Naseer found guilty

A Pakistani man extradited from the UK to the US has been convicted for plotting attacks in several countries.

Abid Naseer, 28, was found guilty by a New York jury of providing material support to al-Qaeda and conspiracy to use a destructive device.

He faces up to life imprisonment at sentencing.

Evidence at Naseer's trial included a document found in the raid of the bin Laden compound and MI5 officers testifying in wigs.

A jury took returned the verdict after a day of deliberation following closing arguments on Monday.

Prosecutors argued Naseer was part of a broader al-Qaeda conspiracy to attack various Western locations, including a Manchester shopping centre and the New York subway system.
Abid Naseer (seen here in 2010) was previously arrested in the UK over a bomb plot in Manchester

In closing arguments on Monday, prosecutors said Naseer lied about his history during his defence, including becoming radicalised in Pakistan.

"If the defendant hadn't been stopped, hundreds of innocent men, women and children wouldn't be alive today," prosecutor Zainab Ahmed said during closing arguments.

"The defendant has something to hide," Ms Ahmed said, according to the New York Daily News.

"He was trying to cover up his motive for revenge against the United States and its Nato allies. Revenge was the defendant's motive."

Naseer, who represented himself in court, said in closing arguments the prosecution had not directly connected him to al-Qaeda.

He insisted his emails were simply harmless banter about finding a wife.
The trial heard from MI5 operatives dressed in wigs and make-up

"He wanted to settle down," Naseer said speaking in the third person on Monday. "Is there anything wrong with that?"

His defence was largely based on his own testimony and cross-examining prosecution witnesses.

Prosecutors brought in MI5 agents who had previously tracked Naseer in 2009 at a shopping centre in the UK.

They also relied on the testimony of two co-conspirators who pleaded guilty to the subway plot - Najibullah Zazi and Zarein Ahmedzay - who said certain words in Naseer's emails about marriage were code.

The New York jury were also presented a letter to Osama Bin Laden outlining planned attacks.

Taken during a US Navy Seal raid on the al-Qaeda chief's Pakistan home in 2011, the papers made no mention of Manchester specifically and did not mention the defendant's name.

In the letter to Bin Laden, the author says "brothers" had been dispatched to Britain, Russia and Europe but that some had been arrested.

Iraqi forces seek to encircle IS fighters in Tikrit

IS-held areas of Tikrit have come under heavy bombardment since the offensive began

Iraqi army soldiers and Shia militiamen are seeking to encircle Islamic State fighters in Tikrit, on the third day of a major operation to retake the city.

State-run al-Iraqiya TV said government forces were "advancing" but progress has been slowed by roadside bombs.

Security sources said they had captured villages and oil fields east of the city, and blocked a key IS supply line to neighbouring Diyala province.

The offensive is being overseen at least in part by an Iranian general.

On Tuesday, the top US general said Iran's role in Tikrit could be positive, as long as it did not fuel sectarian tensions.

'Suffocate then pounce'

Some 30,000 soldiers and militiamen from the Popular Mobilisation (Hashid Shaabi) force, backed by Iraqi jets and helicopters, have advanced gradually since the offensive began on Monday.

On Wednesday, a source in the Samarra Operations Command told the BBC that government forces had taken control of the village of al-Maibdi, on the road between Tikrit and the Kurdish-controlled city of Kirkuk, as well as the nearby Ajil and Alas oilfields. The road was a key supply route for IS between Salahuddin and Diyala provinces, the source said.
Soldiers and militiamen have recaptured several towns and villages surrounding Tikrit


Another official told All Iraq News that the villages of Siha and Mazraat al-Rahim, just to the north of Tikrit in al-Alam district, had also been retaken.

However, the soldiers and militiamen have not breached IS defences around Tikrit and al-Dour, a town 19km (12 miles) to the south, which officials say is another stronghold of the jihadist group.

Military officials said on Tuesday that al-Dour had been surrounded and sealed off, but that an assault on the town had not yet been launched.


Popular Mobilisation
Iranian-backed Shia militiamen have played a key role in forcing IS to retreat north of Baghdad
The Popular Mobilisation (Hashid Shaabi), comprising dozens of Shia militia, takes a lead role in Iraqi operations against IS
It was formed by the Shia-led government in June 2014 after the army collapsed in the face of an advance by IS across northern Iraq
Thousands volunteered to fight after Iraq's most senior Shia cleric, Grand Ayatollah Ali Sistani, called on people to take up arms and defend their country and its holy sites
Iran provides funding, weapons and military advisers to militia in the Popular Mobilisation, and reportedly controls several of them directly
The Popular Mobilisation is headed by Jamal Jaafar Mohammed, also known as Abu Mahdi al-Mohandis, a former Badr Organisation commander who is close to Iranian General Qassem Soleimani
Militiamen have been accused of committing atrocities and acting with impunity. Activists say Sunni Arab civilians have been forced from their homes, kidnapped, and in some cases summarily killed


A senior army commander said the operation was focused on preventing IS from launching more attacks, and cutting supply lines to stop reinforcements and weapons reaching Tikrit.

The next step would be to "surround the towns completely, suffocate them and then pounce," Lt Gen Abdul Amir al-Zaidi told the AFP news agency.

Gen Zaidi said progress along roads into Tikrit had been slowed by sniper fire and roadside bombs planted by IS militants since they seized Saddam Hussein's hometown last June. On one 8km (5-mile) stretch of road, soldiers found about 100 mines and bombs.

Sectarianism fears

Troops taking part in the offensive have so far not received the support of US-led coalition aircraft.

Coalition officials said air strikes had not been requested by the Iraqi authorities, but there are reportedly concerns about the prominent role of Iran and its allied Shia militia.

Iranian General Qasem Soleimani, commander of the Revolutionary Guards' Quds Force, was said on Tuesday to have been directing operations from near the frontline east of Tikrit.

A senior commander in the main Shia alliance, Moeen al-Kadhimi, explained his strategy against IS to the BBC's Ahmed Maher

He was seen alongside the leader of the Popular Mobilisation, Abu Mahdi al-Mohandis, and Transport Minister Hadi al-Amiri, who heads the powerful Badr Organisation.

Iranian troops are also reportedly operating artillery, rocket launchers and aerial drones.

Gen Martin Dempsey, chairman of the US Joint Chiefs of Staff, said the Tikrit campaign signalled a new level of Iranian involvement but added that it could turn out to be "a positive thing".

"This is the most overt conduct of Iranian support, in the form of artillery and other things," he said in a response to questions from members of the Senate armed services committee.

"Frankly, it will only be a problem if it results in sectarianism."

The UN warned that the operation had to be conducted "with full respect for fundamental human rights principles and humanitarian law" after militia leaders vowed to seek revenge for the massacre of hundreds of soldiers, most of them Shia, at Camp Speicher near Tikrit in June.

Million dollar motor: When an ordinary car is not enough

What do you buy when an ordinary luxury car is just not good enough? How about a Dartz Prombron?

This monster is built on a Mercedes-Benz chassis. The list of options and features is breathtaking: V8 or V12 six-litre engine, a top speed of 194mph (312km/h), armour-plating, bullet-proof windows, electrified door handles, a choice of exotic leather interiors, dual petrol tanks, signal jammer... the list is almost endless.

The vehicle, which costs at least $1.1m (£730,000; €1m), is the brainchild of Leonard Yankelovich. He was born and grew up in Latvia, when it was still part of the Soviet Union. He trained as an engineer, and made a fortune from customising windows and other car parts in the 1990s.

The Dartz workshop and offices are located on the site of the old Russo-Baltic works in Latvia's capital Riga, where in the past luxury train carriages were made, as well as early models of armoured cars.
The car's body is armour-plated to enable a driver to make a quick getaway in the event of a shooting

"I am continuing a tradition," says Mr Yankelovich.

After a period of doing increasingly elaborate customisation work, Mr Yankelovich eventually moved into creating vehicles aimed at a new target market - the ultra wealthy.

"Rich people are strange people," he says.

He mentions that he has a client from the UAE who owned a Bugatti sports car, and who then became dissatisfied when his friends also bought Bugattis.

Luxury is too common a word… luxury you can buy in a supermarket. I use the word opulence.
Leonard Yankelovich, Dartz

He says it's like "two ladies [who] will hate to come to a party [wearing] the same dress".

Mr Yankelovich says his customers are often driven by a need to own something exclusive. Essentially they want something that other people cannot have, and that has been made especially for them.

In order to serve this market, he says he has to go beyond ordinary luxury.

"Luxury is too common a word… luxury you can buy in a supermarket," he says. "I use the word opulence."

One way to achieve this is through attention to detail. For example, buttons in the car are often gold-plated or made from titanium rather than plastic.

For Mr Yankelovich the aim is to commemorate the glories of the past when, in items made for Russian tsars, sometimes parts like screws would be engraved with the owner's name. Though unseen, the owner would know they were there.

"That's opulence," he says.
The Prombron is believed to be the world's most expensive SUV
All the car's internal features, such as the steering wheel, are finished with a high level of detail
The car windows are extra thick to protect passengers from any kind of attack

But trying to achieve this goal has sometimes caused him trouble. Amongst the exotic coverings that could be used to finish the car's interior he once suggested that whale penis leather could be an option.

A storm of protests followed, including objections from the actress Pamela Anderson. Mr Yankelovich backed down, although Dartz still offers a wide range of other leather finishes, including crocodile.

Another key selling point for the vehicle is protection. Armour-plating is built into the body of the car, rather than being bolted on afterwards and even the bonnet is armoured.

Mr Yankelovich says this is sometimes overlooked but is very important. If the bonnet is not protected, an attacker might be able to shoot at the engine and disable the vehicle, and then would be free to attack the car and its occupants at leisure.

The aim, he says, is not to build a tank, but to enable the car to get away as quickly as possible if a shot is fired - so there is no time for a second shot.
A Dartz car featured in the Sacha Baron Cohen film The Dictator

It may be this aspect that has attracted the interests of Hollywood filmmakers. Dartz cars have featured in several movies, including The Dictator.

A Dartz vehicle does not come cheap. Mr Yankelovich is coy about the exact price, partly because each model is individually made, and the huge range of options mean that final prices will vary a lot. However, he indicates that a vehicle is unlikely to cost less than a million euros.

Mr Yankelovich says he has had some success with his business, with sales to customers in several parts of the world. The biggest challenge though is to find more customers and grow the business further.

But does Dartz's approach provide the basis for a viable long-term business model?

Magic 'metamaterials' storm physics

One material on display was a rubber slab with programmable stiffness

Physicists are abuzz with possibilities for "metamaterials" that can be designed to have surprising properties.

Tweaking the structure of materials to manipulate things like their appearance is already fairly well-known; the next phase is changing their mechanics.

A major conference is alive with ideas, designs and samples including springy ceramics, unfeelability cloaks and programmable rubber sponges.

They could help build spacecraft tiles or even terrain-sensitive shoe soles.

"I think this idea of metamaterials is slowly migrating into different areas," said Prof Martin Wegener, from the Karlsruhe Institute of Technology in Germany.

"Originally the excitement was all about electromagnetism - and then it went to totally different areas like thermodynamics and, lately, mechanics."

Prof Wegner also told the BBC that the term "metamaterial" has been applied to all sorts of weird and wonderful designs, without much consistency - but that it usually refers to a case where unusual properties jump out, which would not be expected from the original ingredients.

Now you feel it

Prof Wegener works on cloaking, but his aim is not to make things invisible. He wants to hide them from physical forces, and last year his lab produced a honeycomb-like material that made an object beneath it unfeelable.

This particular metamaterial was a solid lattice that acts like a fluid in certain ways, deflecting pressure around its hidden cargo.
A small honeycomb structure cloaked the cylinder beneath from being felt

Now the tiny, hidden cylinder was very small in that case (less than 1mm) but related work by Prof Wegener's team was picked up by French physicists and engineers, who showed that a careful pattern of drilled holes could divert damaging earthquake vibrations.

Turning the ground itself into a sort of metamaterial, it seems, might go so far as to protect a power station from a tremor.

Here at the American Physical Society's March Meeting, Prof Wegener presented his latest work - which includes cloaking a hole at the centre of a flat sheet - saying: "It’s a design principle. You can apply it to anything you want."

Set your sole

Elsewhere at the meeting, Bastiaan Florijn, a final-year PhD student at Leiden University in the Netherlands, showed reporters what he calls thefirst ever mechanically "programmable" material.

It is a surprisingly low-tech looking slab of rubber, punched with an array of holes. But those holes, of two sizes, are specifically designed so that they can compress either vertically or sideways - and that switch is controlled by adding a small clamp.

The end result is a sort of oversized sponge that can be stiff, or soft, or flit between the two at a specific stage of the squeeze.
Prof Bertoldi has worked on metal 'metamaterials' to improve engine components

If it switches to become softer while still under pressure, this is known as "negative stiffness" - a property so weird that Mr Florijn said he still hasn't worked out an application for it.

But the slabs have another property that could be immensely useful: they absorb energy.

"Imagine a car bumper that you can program - for instance, if you drive in a neighbourhood with a lot of small kids, you want to have a very soft bumper," Mr Florign said.

"But then if you're going fast on the highway, you want it to be stiff." He and his colleagues are also talking to shoe companies, who are interested in producing soles that adjust to different terrain.

Saving engines

Prof Katia Bertoldi of Harvard University also studies strange, elastic materials like this, which have a negative "Poisson ratio".

This means that when you compress them, instead of squashing out to the sides and getting both flatter and wider, they actually shrink in all directions.

Then when stretched, they expand in all directions. Prof Bertoldi's team has engineered various useful properties into such materials, including making them absorb sound at different frequencies when squeezed.

The Poisson ratio can also affect fatigue in a metal - so she has worked with Rolls Royce to design engine components with complex slits wound into them, which withstand many more cycles of compression before breaking.

To get unique properties, Prof Bertoldi said, "we can either engineer complex building blocks, or use simple ones and arrange them in an interesting way".

Tubular bounce

A team at the California Institute of Technology, meanwhile, has madevery small ceramics that do something entirely unprecedented: they spring back after being squashed by up to 50%.

They used a technique that builds material one atomic layer at a time, to create a network of hollow ceramic tubes.

The tube walls are just a few nanometres thick (millionths of a millimetre) and the whole lattice is thinner than a piece of paper.
The group's latest ceramic designs use a lattice of lattices, rather like the Eiffel Tower

"I could have several in my hand now and you wouldn’t know," said PhD student Lucas Meza.

Their raw material is aluminium oxide, which is stronger than steel - but like most ceramics, it is usually terribly brittle.

With the right thickness in the tube walls, however, these tiny specimens simply rebound from a blow. They are still far, far too small to be useful, but with enough investment Mr Meza is sure the ceramics will find a home, particularly "in places where our normal materials don't work".

Spacecraft or jet engines, for example, might use ceramic tiling rather than a metal shell, in order to withstand heat.

Stepbrother charged with Becky Watts murder in Bristol

Becky Watts went missing from her family home on 19 February

Nathan Matthews, the stepbrother of missing 16-year-old Becky Watts, has been charged with her murder, Avon and Somerset Police have said.

His girlfriend, Shauna Hoare, 21, also known as Shauna Phillips, has been charged with attempting to pervert the course of justice.

The pair, of Cotton Mill Lane, Bristol, are due before magistrates on Thursday.

Four other men and a woman, all in their 20s, are still being questioned on suspicion of assisting an offender.

Mr Matthews and Ms Hoare are due to appear at Bristol Magistrates Court at 10:00 GMT on Thursday.

Ms Hoare was last night taken to hospital by officers after "feeling unwell" in custody but returned after being seen by a doctor, police previously said.

Becky, who was described by her family as "wonderful", was last seen on 19 February and was reported missing the following day.
Nathan Matthews and Shauna Hoare were arrested at the weekend
Floral tributes have been left outside Becky's home in St George, Bristol

On Tuesday, body parts were found at a house in Barton Hill, Bristol.

Floral tributes have been left outside Becky's home and near the house where the body parts were found.

A fundraising page has also been set up to help pay for Becky's funeral.

St Ambrose Church, near the family home, is to hold a special hour-long service from 20:00.

On Thursday, the church will also open from 10:30 to 21:00 for people to light candles in the 16-year-old's memory.

A book of condolence has also been placed there.

The Right Reverend Mike Hill, Bishop of Bristol, paid tribute to Becky's family and said he had been "deeply" affected by the death.

"I feel sure that people both of faith and of no faith will join with me in wishing to support the friends and family of Becky Watts," he said.

On Wednesday morning, magistrates granted police a further 24 hours to question the two men aged 29, two aged 23 and a woman aged 23 who had been arrested earlier in the week on suspicion of assisting an offender.

'First human' discovered in Ethiopia

The

Scientists have unearthed the jawbone of what they claim is one of the very first humans.

The 2.8 million-year-old specimen is 400,000 years older than researchers thought that our kind first emerged.

The discovery in Ethiopia suggests climate change spurred the transition from tree dweller to upright walker.

The head of the research team told BBC News that the find gives the first insight into "the most important transitions in human evolution".

This is the most important transition in human evolution”Prof Brian VillmoareUniversity of Nevada

Prof Brian Villmoare of the University of Nevada in Las Vegas said the discovery makes a clear link between an iconic 3.2 million-year-old hominin (human-like primate) discovered in the same area in 1974, called "Lucy".

Could Lucy's kind - which belonged to the species Australopithecus afarensis - have evolved into the very first primitive humans?

"That's what we are arguing," said Prof Villmoare.

But the fossil record between the time period when Lucy and her kin were alive and the emergence of Homo erectus (with its relatively large brain and humanlike body proportions) two million years ago is sparse.

The 2.8 million-year-old lower jawbone was found in the Ledi-Geraru research area, Afar Regional State, by Ethiopian student Chalachew Seyoum. He told BBC News that he was "stunned" when he saw the fossil.

"The moment I found it, I realised that it was important, as this is the time period represented by few (human) fossils in Eastern Africa."

The fossil is of the left side of the lower jaw, along with five teeth. The back molar teeth are smaller than those of other hominins living in the area and are one of the features that distinguish humans from more primitive ancestors, according to Professor William Kimbel, director of Arizona State University's Institute of Human Origins.

These new studies challenge us to consider the very definition of what it is to be human”Prof Chris StringerNatural History Museum, London

"Previously, the oldest fossil attributed to the genus Homo was an upper jaw from Hadar, Ethiopia, dated to 2.35m years ago," he told BBC News.

"So this new discovery pushes the human line back by 400,000 years or so, very close to its likely (pre-human) ancestor. Its mix of primitive and advanced features makes the Ledi jaw a good transitional form between (Lucy) and later humans."

A computer reconstruction of a skull belonging to the species Homo habilis, which has been published in Nature journal, indicates that it may well have been the evolutionary descendant of the species announced today.

The researcher involved, Prof Fred Spoor of University College London told BBC News that, taken together, the new findings had lifted a veil on a key period in the evolution of our species.

"By discovering a new fossil and re-analysing an old one we have truly contributed to our knowledge of our own evolutionary period, stretching over a million years that had been shrouded in mystery," he said.

Climate change

The dating of the jawbone might help answer one of the key questions in human evolution. What caused some apes to climb down from the trees and make their homes on the ground.

A separate study in Science hints that a change in climate might have been a factor. An analysis of the fossilised plant and animal life in the area suggests that what had once been lush forest had become dry grassland.

As the trees made way for vast plains, apes found a way of exploiting the new environmental niche, developing bigger brains and becoming less reliant on having big jaws and teeth by using tools.

Prof Chris Stringer of the Natural History Museum in London described the discovery as a "big story".

He says the new species clearly does show the earliest step toward human characteristics, but suggests that half a jawbone is not enough to tell just how human it was and does not provide enough evidence to suggest that it was this line that led to us.
The jawbone was found close to the area where Lucy was discovered

He notes that the emergence of human-like characteristics was not unique to Ethiopia.

"The human-like features shown by Australopithecus sediba in South Africa at around 1.95 million years ago are likely to have developed independently of the processes which produced (humans) in East Africa, showing that parallel origins are a distinct possibility," Prof Stringer explained.

This would suggest several different species of humans co-existing in Africa around two million years ago with only one of them surviving and eventually evolving into our species, Homo sapiens. It is as if nature was experimenting with different versions of the same evolutionary configuration until one succeeded.

Prof Stringer added: "These new studies leave us with an even more complex picture of early humans than we thought, and they challenge us to consider the very definition of what it is to be human. Are we defined by our small teeth and jaws, our large brain, our long legs, tool-making, or some combination of these traits?"

Boston bombing trial: Tsarnaev lawyer admits his guilt

The trial of the man accused of bombing the Boston Marathon two years ago has begun, with his defence lawyer telling the jury he committed the crime.

"It was him," the lawyer said as she prepared to defend Dzhokhar Tsarnaev's actions by saying he had been influenced by his older brother.

Mr Tsarnaev, 21, could face the death penalty and is charged with more than 30 counts relating to the bombings.

It was the deadliest terror attack on US soil since 9/11.

Speaking before the defence, a federal prosecutor said in opening statements on Wednesday that Tsarnaev had "murder in his heart" when he placed the bomb.

In 2013, Mr Tsarnaev pleaded not guilty to all charges related to the attack.

The left side of the court was filled with about two dozen of the attack's victims as the trial began.

Three people, including an eight-year-old boy, were killed after two pressure cooker bombs packed with nails, ball bearings and other shrapnel detonated in April 2013.

More than 260 people were injured, with many losing limbs.
A member of Mr Tsarnaev's defence team walks into the court Wednesday morning
Many victims of the bombings attended the first day of the trial

Opening statements

The prosecutor delivered his statements first. Mr Tsarnaev's lead defence attorney followed, and immediately shocked the court by candidly telling the jury that he was responsible for the attack.

The 21-year-old suspect slouched in his chair and stared straight ahead as the prosecutor, William Weinreb, began his opening statement.

Detailing the scene near the finish line just under two years ago, the prosecutor said: "The air was filled with the smell of burning sulphur and people's screams."

Mr Weinreb described the backpack bomb that Mr Tsarnaev allegedly planted at the finish as "the type of bombs favoured by terrorists because it's designed to tear people apart and create a bloody spectacle."

Among those in attendance were Denise and Bill Richard, whose 8-year-old son, Martin, died in the bombings.

As they looked on, the prosecutor told the jury that Ms Richard watched helplessly as "the bomb tore large chunks of flesh out of Martin Richard".

The boy had been standing on a metal barrier with other children so that he could better see the runners crossing the finish line.

Heather Abbott, who lost a leg in the attack, sat near the Richard family.

"While victims of the bombing lay in the hospital and learned that they would have to have their limbs chopped off to save their lives, the defendant pretended that nothing had happened," Mr Weinreb said, noting that Mr Tsarnaev returned to socialise with his friends at the University of Massachusetts-Dartmouth following the attack.
The two bombs detonated at the finishing line of the Boston Marathon


Judy Clarke, a famed attorney who has represented a number of high-profile suspects in the past, began her opening remarks by saying: "It was him."

She said that her team would not attempt to "sidestep" Mr Tsarnaev's guilt in carrying out the "senseless, horribly misguided acts carried out by two brothers".

Instead, she will argue that his elder brother, Tamerlan, was the mastermind of the plot and coerced the younger sibling into being a submissive participant.

After the lawyers concluded their opening statements, several witnesses were brought before the jury to testify.

The jurors were also shown a video of one of the explosions. It showed a huge blast of smoke, and several police officers running to the scene.

Mr Tsarnaev is also accused of killing a police officer in the days after the bombing.

A huge police manhunt followed the attacks, culminating in Mr Tsarnaev's arrest and the death of his elder brother.

World's oldest person celebrates 117th birthday in Japan

The world's oldest person, a woman from Japan, is turning 117-years-old.

Misao Okawa, who was born on 5 March 1898 in Osaka, spent time with family the day before her actual birthday, to mark the occasion.

Speaking at Wednesday's celebrations she said that 117 years didn't seem like such a long time.

She now lives in a nursing home in Osaka and staff there said she has slowed down a bit in recent months and has trouble with her hearing.

Despite this she is still in good health and eats well.

Born to a kimono maker, Mrs Okawa married her husband Yukio in 1919. He died in 1931.

They had two daughters and a son. Mrs Okawa now has four grandchildren and six great-grandchildren.

She was officially recognised as the world's oldest person in 2013 by Guinness World Records.

"දනේෂ මදුරංග එදිරිසූරිය"

මේ පොටෝ එකේ ඉන්න මිතුරා facebook එන, වර්ථමාණයේ බොහෝදෙනා දන්න කෙනෙක් ඔහු නමින් "දනේෂ මදුරංග එදිරිසූරිය" ඔහු බොහෝ පින්කම් facebook මිතුර මිතුරියන් එකතුකරගෙන සිදුකරනවා.

බලන්න මේ පොටෝඑක ඇතැම් කෙනෙක් මේ අම්මා ලගට උපස්ථාන කරන්න තියා නිකම්වත් ලන්වෙන්න කැමතිවෙන්නේ කීයෙන් කීදෙනාද..? බොහෝ අයට එහෙම දෙයක් කරන්න අමාරුයි. ඔහු කරන්නේ සාමාන්‍ය තරුණයෙක් නොකරන දෙයක්. මේ ඡායාරූපය ධනේෂ මීට ටික කාලෙකට කලින් ගත්ත එකක්, අද වෙද්දි ඔහුගේ profile පින්තුරය විදිහට ඔහු ඒක යොදාගෙන තියෙනවා. ඒ කියන්නේ ඔහුටත් මේ අවස්ථාව තදින් සිතට සංවේදී මතකයක් උනා කියන එකයි.

මිතුර ඔබ සිදුකරන පින්කම් පිළිබදව අපට නිතර පින්පොතෙහි සටහනක් තැබීමට නොහැකි උනත් අවස්ථාව ලැබෙන විදිහට සිදුකරන්නේ ඉතාම සතුටින්. මේ පින්කමත් ඔබ රටේ විවිද ස්ථානවල සිදුකරන පින්කම්, පින් පොතෙහි අපි සතුටින් අනුමෝදන් වෙනවා..!

ඒවගේම ඉදිරියටත් නොයෙක් පින්කම් කරගන්නට ඔබට තෙරුවනේ අනන්ත ආශිර්වාදය ලැබේවා.!

සාදු සාදු සාදු..!!

පියවි ඇස රවටන ස්වභාව ධර්මයේ අපූරු සිදුවීමක් කැමරාවක සටහන් වූ අයුරු

මේ ඡායාරූපයෙන් දැක්වෙන සිද්ධිය හරහා සතුන් අතර පවතින අපූරු මිත්‍රත්වයක් සම්බන්ධයෙන් ඔබ මහත් සතුටට පත්වනවා වන්නට පුළුවන.

කොළ පැහැති කොට්ටෝරුවෙකු විසින් මුගටි පැටවෙක් රැගෙන පියාඹා යන සංවේදී දර්ශනයෙන් ඔබ කුල්මත් වනවා වන්නට හැකි ය.

එහෙත්, ඔබගේ නිගමන සම්පූර්ණයෙන් වැරදි ය.

මේ මිත්‍රත්වයක් නොවේ. අහිංසක කොට්ටෝරුවෙකු, මුගටියෙකුගේ ග්‍රහණයෙන් මිදී දිවි ගලවා ගැනීම සඳහා කරන අරගලයකි.

මාර්ටින් ලී මේ නමැති එංගලන්ත ජාතිකයෙකු නැගෙනහිර ලන්ඩනයේ පිහිටි Hornchurch Country Park නමැති උද්‍යානයේදී මෙම ඡායාරූපය ගෙන තිබේ.

විනෝදාංශයක් ලෙස ඡායාරූප ගැනීමෙහි නිරත ඔහු පවසන්නේ, සිය බිරිඳ සමග අදාළ උද්‍යානයේ සිටියදී කොළ පැහැති කොට්ටෝරුවෙකු පියාඹා ගෙන පැමිණි බව ය.

එවැනි කොට්ටෝරුවෙකු තමන් ඉන් පෙර දැක නොතිබූ හෙයින් වහා ඡායාරූපයක් ලබා ගත් බව ඔහු පවසයි.

කෙසේ වෙතත්, අදාළ කොට්ටෝරුවා කෑ ගසමින් වේගයෙන් පියාඹා ගෙන පැමිණි බව ඡායාරූපය ගැනීමෙන් පසුව ඔහුට වැටහී ඇත.

ඉන්පසු එම කොට්ටෝරුවා ආහාරයට ගැනීම සඳහා මුගටි පැටවෙකු උගේ බෙල්ලෙහි එල්ලී සිටින බව මාර්ටින් ලී මේ දැක තිබේ.

එය දුටු වහා ම තමන් කොට්ටෝරුවා බේරා ගැනීම සඳහා ඉදිරියට යන අතරතුර මුගටියා බියට පත්වූ හෙයින් කොට්ටෝරුවා ග්‍රහණයෙන් මිදුණු බව මාර්ටින් ලී මේ පවසයි.

ඒ අතරවාරයේ කොට්ටෝරුවා වහා ඉගිළ ගොස් සිය ජීවිතය බේරා ගෙන ඇත.

පාරිසරික ජනමාධ්‍යවේදීන්ගේ හෙට දවසේ අවශ්‍යතාව

ශ‍්‍රී ලංකාව පාරිසරික විවිධත්වය සහ පාරිසරික පරිභෝජනය තුළ ඉතා ඉහළ අගයක් ගනී. දකුණු ආසියාතික රටකට ආවේණික වූ පාරිසරික ව්‍යාප්තිය සෑම බිම් අඟලක් පුරාවට ම පැතිර පවතින රටක් ලෙස ශ‍්‍රී ලංකාව හැඳින්විය හැකි වුවද මෙහි පවතින විශේෂත්වය වන්නේ, අන් ආසියානු රටවල්වලට සාපේක්ෂව සුවිශේෂී අන්‍යතා රැසකින් මෙරට පාරිසරික පද්ධතිය පැවතීමයි. අප ජීවත්වන වටපිටාව පරිසරය ලෙස සරලව ම හැඳින්විය හැක. නමුත් මෙම සරල අර්ථකථනයට එහා දිව ගිය ඉතා ගැඹුරු අර්ථයක් එකී මාතෘකාව විෂයෙහිලා පවතී.



පරිසරය හා එකනෙකට දිවයන බුද්ධිමත් ම සත්ත්ව කොට්ඨාසය මිනිසා ලෙස හඳුනාගත හැකිය. සතුන්ට සාපේක්ෂව අප වටා පවතින පාරිසරික විවිධත්වය අප විසින් පරිභෝජනය කිරීම ඉතා ඉහළය. මිනිසා මෙම පාරිසරික පද්ධතිය අවබෝධයකින් තොරව ද පරිභෝජනය කිරීම ද ඉතා ඉහළ අගයක පවතී. මෙම පාරිසරික පද්ධතිය අවබෝධයන් ගෙන් තොර ව පරිභෝජනය කිරීම නිසා නූතනයේ ඇති ව තිබෙන පාරිසරික උවදුරු විෂයෙහි ලා මහත් බලපෑමක් සිදු කොට තිබේ. දෛනික පරිභෝජන රටාවට පමණක් පරිසරය වෙතින් අදාළ දෑ උකහාගනු ලබන මිනිසා පරිසරය සුරක්ෂිත කිරීමට අවශ්‍ය පියවර වෙනුවෙන් දක්වනු ලබන්නේ ඉතා අල්ප වූ ප‍්‍රතිචාරයකි.



ග‍්‍රීක භාෂාවෙන් පරිසරය ඔයිකස් ලෙස හඳුන්වයි. තමන් ජීවත් වන වටපිටාව සහ ඒ සමඟ දක්වන අන්තර් සබඳතාව මෙහි සරල ම අර්ථයයි. මෙහි පවතින විද්‍යාත්මක ඉඩහසර අති විශාල වන අතර විද්‍යාත්මක හේතු ඵලවාදයන් පාරිසරික තත්ත්වය හා ගැටී පවතී. ජලය, වාතය, හිරුඑළිය, ගහකොළ, සතා සිව්පාවුන්, ගේ දොර, සමුද්‍රය මෙකී සියල්ල ම අප දෛනික ව ජීවිතය තුළ තදබල ලෙස ඇසුරු කරනු ලබන පාරිසරික සාධකයි. මෙබ සාධක විෂයෙහිලා පවතින ජීව විද්‍යාත්මක සහ භෞතික විද්‍යාත්මක පදනම ප‍්‍රජාව විෂයෙහිලා ලබා දිය යුතු සරල අවබෝධයක් පැවැතීම අනිවාර්යය වෙයි.



පාරිසරික ජනමාධ්‍යවේදයේ (Environmental journalism) අවශ්‍යතාව ඉස්මතු වන්නේ මෙකී කරුණු කාරණා හේතුවෙනි. ජනමාධ්‍යාවේදියා යනු තොරතුරු සහ සිදුවීම් මාධ්‍ය වෙත සමීප කරවීම සහ එම තොරතුරු මඟින් සමාජයට අවශ්‍ය දැනුවත්භාවය සැලසීම යන විෂය පිළිබඳ ව හැදෑරීම සිදු කරන පුද්ගලයායි. එය විෂයයක් ලෙස භාවිතය හා අවබෝධය යන කරුණු මත ලබන ක්ෂේත‍්‍රගත වෘත්තීයකි. මෙම වෘත්තීය විවිධ විෂයයන්ට සමගාමීව එකිනෙකට වෙනස් වුවද ඔවුන් සියලු දෙනාගේ ම කාර්යභාරය තොරතුරු සහ සිදුවීම් ප‍්‍රවෘත්තිගත කිරීමයි. පරිසරය යන විෂය සමගාමීව ද මෙවැනි ම වූ වෘත්තියක් ක‍්‍රියාත්මක වේ. ලංකාව තුළ මෙම වෘත්තීය තවදුරටත් නව වෘත්තීය ස්වභාවයක් වුව ද යුරෝපය සහ අප‍්‍රිකානු රටවල මෙම වෘත්තීය වඩාත් ජනප‍්‍රිය මෙන් ම ජනතාව සහ මාධ්‍ය විෂයෙහිලා සහ සම්බන්ධතා ගොඩනගනු ලබන විෂය ක්ෂේත‍්‍රයක් බවට පත් වී හමාරය.

පාරිසරික ජනමාධ්‍ය, පාරිසරික ගවේෂණය යන ක්ෂේත‍්‍රයෙන් බිඳී ආවකි. ගවේෂණය යන ක්ෂේත‍්‍රය දැනට ශතවර්ෂ කිහිපයක සිට ලොව පුරා සිදු වූ ජනප‍්‍රිය විනෝද මාධ්‍යයක් විය. දේශගවේෂක ක‍්‍රිස්ටෝපර් කොලොම්බස් (Christopher Columbus) රැල්ෆ් වැල්ඩෝ එමර්සර් (Ralph Waldo Emerson) හෙන්රි ඩේව්ඩ් තෝරිව් (Henry David Thoreaw) යනාදීන් 19 වන ශත වර්ෂයේ සහ ජෝන් බරෝ (John Burrough) සහ ජෝන් මූයිර් (John Muir) 20 වන ශත වර්ෂයේත් මෙම ගවේෂණ ක්ෂේත‍්‍රයේ ප‍්‍රවීණයන් වූ අතර චාල්ස් ඩාවින් වැනි ප‍්‍රමුඛයන් ද මෙම ක්ෂේත‍්‍රයේ කැපී පෙනේ. මොවුන් සිය ගවේෂණයට අමතරව සිදුකළ සුවිශේෂී ම ක‍්‍රියාවලිය වූයේ සිය ගවේෂණ දත්ත සටහන් කර තැබීමයි.



එම දත්ත පසු කලෙක පුවත්පත් මාධ්‍ය විෂයෙහි ලා සමාජගත කිරීමට අවශ්‍ය පසුබිම පවා නිර්මාණය වූ අතර ප‍්‍රජාව විෂයෙහිලා මෙම ප‍්‍රවෘත්තීන් වඩාත් ජනප‍්‍රිය වූ අතර වැඩි අවධානයක් දිනා ගැනීමට සමත් විය. පාරිසරික ජනමාධ්‍ය විෂය, විෂයයක් ලෙස හැඩගැසීම 1960 දශකයෙන් පසු සිදු විය. මේ හා සමගාමීව පාරිසරික සන්නිවේදන විෂය ආරම්භ වී පැවති අතර පාරිසරික සන්නිවේදනයේ ම තවත් එක් කාණ්ඩයක් ලෙස මෙම පාරිසරික ජනමාධ්‍යවේදය සමාජගත විය. යුරෝපය ආශ‍්‍රිත ව ගොඩනැගී පවතින කාර්මික පරිසරය නිසා පාරිසරික ප‍්‍රවණතා මොහොතින් මොහොත අභියෝගයට ලක් විය. මේ නිසා මිනිසා වටා පවතින යහදායක පරිසරය අවපැහැයට වෙනස් වූ අතර මේ පිළිබඳ ජනමාධ්‍ය විසින් නිතර දෙවේලේ මිනිස් ප‍්‍රජාව දැනුවත් කිරීමේ අවශ්‍යතාව පැන නැගිණි. මිනිසාගේ ක‍්‍රියාවලීන් හි පවතින ප‍්‍රතිපෝෂණය ලෙස මෙම පාරිසරික සමතුලිතතාව බිඳවැටීම ආරම්භ වූ අතර එය මිනිසා විසින් ම අවම කරගත යුතු බවට තීරණය විය. එහි අවසානය වූයේ පාරිසරික ජනමාධ්‍යාව්දීන් වඩාත් වේගයෙන් සමාජගත වීමයි.


ඒ අනුව 1966 සිට පාරිසරික න්‍යායපත‍්‍ර හඳුන්වා දීම සිදුවිය. පාරිසරික නීති (Environmental Policy) පාරිසරික ආචාර ධර්ම (Environmental Ethics) ආදිය සමාජගත විය. පරිසරය විෂයෙහි ලා සිදුවන විවිධ හානිදායක තත්ත්වයන් මෙම මාධ්‍යවේදීන් විසින් හඳුනාගන්නා ලද අතර ඔවුන් විසින් ඒවාට අවශ්‍ය දැනුවත්භාවය පුවත්පත් මාධ්‍ය සහ විද්‍යුත් මාධ්‍ය ඔස්සේ ප‍්‍රචාරය කරන්නට විය. එසේම එම හානිදායක පාරිසරික පද්ධති සුරැකීමට අවශ්‍ය නීති රෙගුලාසි සැකසීමට පවතින රජයට බල කිරීම ද සිදු විය. මේ නිසා මෙම පාරිසරික ජනමාධ්‍යවේදීන් ප‍්‍රධාන මාධ්‍ය වෘත්තිකයන් ලෙස සමාජගත විය. ඔවුන් යුරෝපය සහ අප‍්‍රිකාව පුරා වේගයෙන් ව්‍යාප්ත විය. ඒ අනුව 1990 වසරේ පාරිසරික ජනමාධ්‍යවේදීන්ගේ සමාජ කවය (Society of Environmental Journalists) බිහි විය. ඔවුන්ගේ ප‍්‍රධාන මෙහෙයවන්නේ පාරිසරික වාර්තාකරණය මඟින් මහජනතාව දැනුවත් කිරීමත්, ඒ සම්බන්ධ ව නිවැරදි මාර්ගය පෙන්වා දීමත් ය. නූතනය වන විට මෙම සමාජ ක‍්‍රමය විසින් මෙහෙයවනු ලබන අධ්‍යයයන ආයතන ලොව පුරා ක‍්‍රියාත්මක වන අතර ඊට සමගාමීව පාරිසරික ජනමාධ්‍යවේදීහු ද ක‍්‍රියාකාරී මට්ටමක සිටිති.



පාරිසරික ජනමාධ්‍යවේදය ලංකාව වැනි පාරිසරික විවිධත්වයක් තුළට ඉතා අවශ්‍ය බව අමුතුවෙන් කිවයුතු නො වේ. පාරිසරික සන්නිවේදන විධික‍්‍රම හමුවේ පාරිසරික සුරක්ෂිතතාව සමාජගත කළ යුතු අතර පාරිසරික ව සිදුවන අවගමනය පිළිබඳ ව මාධ්‍ය දැනුවත් කිරීම ද සිදුවිය යුතුය. ශ‍්‍රී ලංකාව තුළ පවතින පාරිසරික විවිධත්වය වාර්තාගත කිරීමත් ඒවාට අවශ්‍ය මාධ්‍ය අවධානය ලබා දීමත්, එමඟින් ජනතාව දැනුවත් කිරීමත් මේ යටතේ සරලව ම අවබෝධ කරගත හැකි කි‍්‍රයාදාමයයි. පරිසරික ජනමාධ්‍යවේදය තුළ දී පරිසරික විධික‍්‍රම, විෂය රටා වෙනස් වීම් සහ ජෛව විද්‍යාව සහ භෞතික විද්‍යාව පිළිබඳ ව ද දළ වශයෙන් අවබෝධයක් පැවතීම මෙම විෂයට සමගාමී ව ප‍්‍රගුණ කළ යුතුය.

ලංකාව තුළ පවතින සුවිශේෂී පාරිසරික තත්ත්වය මූලිකව ම හැදෑරිය යුතුය. ඒ සඳහා අවශ්‍ය රාජ්‍ය ආයතන සහ රාජ්‍ය නොවන ආයතන බහුලව ම මෙරට පවතී. අමාත්‍යංශ මට්ටමේ සිට ශාඛා සමිති දක්වා වූ පෙළ ගැසීමක මෙම ආයතන පවතී. මෙම ආයතන තුළ පවතින ප‍්‍රතිපත්ති ආචාරධර්ම රීතිගත කරුණු ආදිය සරල සැකැස්මක් යටතේ අවබෝධයේ පැවතිය යුතුය. එසේම ඒ සඳහා අවශ්‍ය උපදේශකත්වය පාරිසරික සහ ස්වභාවික සම්පත් අමාත්‍යංශය, වනජීවි සම්පත් අමාත්‍යංශය, මධ්‍යම පරිසරික අධිකාරිය, වනජීවී දෙපාර්තමේන්තුව ආදී රාජ්‍ය ආයතන මඟින් ලබා ගත හැක. ආයතනගතව පවතින නීති රෙගුලාසි සහ පාරිසරික වටිනාකමකින් යුත් පරිසර තත්වයන් පිළිබඳ ව මනා අවබෝධයක් පැවතීම මෙම විෂය සමගාමිව පවතින ශාස්ති‍්‍රය අධ්‍යනයයි.



අධ්‍යයනයකින් තොරව මෙම පාරිසරික ජනමාධ්‍යවේදය හැදැරීමට අවශ්‍ය පසුබිම සකසා ගත නොහැක. පාරිසරික ජනමාධ්‍යවේදය, ජාතික තලයේ සිට ප‍්‍රාදේශීය මට්ටම දක්වා ව්‍යාප්ත විය යුතුය. මේ සඳහා සැකසුණු මාධ්‍ය බලමුළුවක් පැවතීම ඉතා ප‍්‍රයෝජනවත්ය. මෙම වෘත්තිය පසුබිමින් අපේක්‍ෂිත අවසාන අරමුණු පාරිසරික සුරක්‍ෂිතතාව නම්, ඒ සඳහා අවශ්‍ය දිරිගැන්වීම රාජ්‍ය මට්ටමින් ලැබීම වඩාත් වැදගත් ය. නූතනයේ ප‍්‍රාදේශීය ජනමාධ්‍යවේදීන් ඉතා අතළොස්සක් පමණ ප‍්‍රාදේශීය ව පවතින පාරිසරික ගැටලු යම් ප‍්‍රමාණයකින් වාර්තාකරණය සිදුකරයි. එසේ වුවද මෙම ප‍්‍රවණතාව දැකිය හැක්කේ පුවත්පත් මාධ්‍ය තුළින් පමණි. විද්‍යුත් මාධ්‍ය මඟින් පාරිසරික දැනුවත්භාවය සහ එවැනි ප‍්‍රවෘත්ති ප‍්‍රචාරය වීම සිදුනොවන තරම්ය.



මූලිකව ම පාරිසරික ව ඇති වී තිබෙන යම් තත්ත්වයක් පාරිසරික ගැටලුවක් ද, යන්න පිළිබඳ ව අවබෝධ කරගත යුතුය. පසුව එමඟින් සිදුවන හානිය පිළිබඳ ව අධ්‍යයනයක නියැළිය යුතුය. පසුව මෙම ගැටලුව නිසා ප‍්‍රජාව සහ අන් පාරිසරික තත්වයන් විෂයෙහි ලා සිදුවන හානිය අවබෝධ කර ගත යුතුය. ඒ සම්බන්ධව ඡායාරූප, වීඩියෝ මාධ්‍ය, සහ විචාර, විවේචන ආදි දත්ත ඒකරාශී කර ගත යුතුය. මෙය එක්තරා ආකාරයකට ගවේෂණාත්මක පුවත් වාර්තාකරණයක් ලෙස ද හඳුන්වා දිය හැකිය. පසුගියදා මෙරට සිදු වූ රතුපස්වල ඛේදවාචකය, මීට කදිම උදාහරණයකි. දීර්ඝ කාලයක සිට සිදු වූ ජල හානිය සහ පසට එක්රැස් වූ රසායනික ද්‍රව්‍ය දෛනික ජීවිත තුළට මහත් බලපෑමක් කිරීමට සමත් විය. දෛනික ජීවිතය තුළ දී ප‍්‍රජාව විසින් දකින මෙවැනි ගැටලුකාරී තත්ත්වයන් සාමාන්‍ය යැයි සැලකුවද ඒ හා සම්බන්ධව ගවේෂණයක නියැළෙන්නෙකුට මෙම පුවත කදිම පාරිසරික පුවත් අනාවරණයක් වනු ඇත. එය අපට මෑතකදී හමු වූ එක් උදාහරණයක් පමණි. එවැනි ම වූ‍ සිද්ධීන් කිහිපයක් නීත්‍යනුකූල ලේබලය මත නීත්‍යනුකූල නොවන තත්වයක සිට සිදුවන බව අමතක කළ යුතු නො වේ. පාරිසරික ජනමාධ්‍ය වැනි විෂයයන් පිළිබඳ ව අධ්‍යයන ක්ෂේත‍්‍රයක් පැවතිය යුත්තේ මෙබැවිනි.



පාරිසරික ජනමාධ්‍ය වැනි විෂයයක් තුළ පවතින අධ්‍යයන ක්ෂේත‍්‍ර වඩාත් ගැඹුරු අර්ථයක් යටතේ පවතී. මතුපිටින් දකින පාරිසරික තත්ත්වයන්ට සාපේක්ෂව ඒ හා සමානව අභ්‍යන්තරිකව පවතින ගැටලුකාරී තත්ත්වයන් ඉස්මතු කළ යුතුය. එවැනි දත්ත මාධ්‍ය විෂයෙහි ලා ප‍්‍රජාව අතරට සන්නිවේදනය විය යුතුය. ජාත්‍යන්තර ආයතන සහ රාජ්‍ය නොවන සංවිධානයන්හි පවතින නෛතික රෙගුලාසි පිළිබඳ ව නූතනයේ වඩාත් ප‍්‍රගුණ කළ යුතු පාරිසරික ආරක්ෂණ විධික‍්‍රම වෙයි. පාරිසරික වෙනස්වීම් අවබෝධය එය ස්වයං අධ්‍යයනයක් බවට පත් වෙයි. මෙම ක්ෂේත‍්‍ර අධ්‍යයනය තුළ විශේෂිත වූ ක්ෂේත‍්‍රයන් අධ්‍යයනයක් බවට පත් වෙයි. මෙම ක්ෂේත‍්‍ර අධ්‍යයනය තුළ විශේෂිත වූ ක්ෂේත‍්‍රයන් අධ්‍යයනයට අවශ්‍ය ඉඩ හසර සකසා ගත හැක. උදාහරණයක් ලෙස දේශගුණික වෙනස්කම් පිළිබඳ ව අධ්‍යයනයක නියැළෙන්නෙකුට මේ සම්බන්ධව පවතින ජාත්‍යයන්තර නීති, ආචාර ධර්ම, ජාතික රෙගුලාසි ආදිය පිළිබඳ ව අධ්‍යයනය කළ යුතුය. ඒ අනුව, එම තත්ත්වයන් මෙරට දේශගුණික පාර්ශවයන් වෙත ආරෝපණය කරලීමත්, හඳුනාගත් ගැටුම්කාරී තත්ත්වයන් වෙත විසඳුම් සෙවීමත් සිදුකළ හැක. මෙය විමර්ශනාත්මක මෙන් ම විද්‍යාත්මක අධ්‍යයන ක්ෂේත‍්‍රයන් දක්වා පුළුල් විය හැකිය.



1980 දශකයේ, ලෝකයේ දේශගුණික වෙනස්වීම් පිළිබඳ රාජ්‍ය මට්ටමෙන් සාකච්ඡාවට බඳුන් විය. 1988 දී පළමුවරට මෙම දේශගුණික වෙනස්කම් පිටුදැකීමට අන්තර්ජාතික අවධානය යොමු විය. ඒ අනුව මිහිමඬල උණුසුම් වීම (Global Warming) මොන්ටි‍්‍රයෙල් ප්‍රොටොකෝල් (Montreal Protocol) වැනි සම්මුතීන් වෙනුවෙන් අන්තර්ජාතික ප‍්‍රජාව දිරිගැන්වීම සිදුවිය. දේශගුණ වෙනස්වීම පිළිබඳ අන්තර් රාජ්‍ය සභාව (Inter Governmental Panel on Climate Change – IPCC) සමුළුව මෙහි එක් ප‍්‍රතිඵලයකි. පාරිසරික ජනමාධ්‍යවේදය තුළ මෙවැනි විෂය ධාරාවන් සුලබව දැකිය හැක්කේ යුරෝපය වැනි රටවල් ඇසුරෙනි. මෙවැනි ඉතා ඉහළ පාරිසරික ප‍්‍රවණතාවන් වෙනුවෙන් පාරිසරික ජනමාධ්‍යවේදය ලංකාව වැනි රටක ගොඩනැගීම තරමක අපහසු වුවද, මෙරට දේශගුණික ප‍්‍රවණතා වෙනුවෙන් මාධ්‍ය හරහා ප‍්‍රජාව දැනුවත් කිරීම වඩාත් සඵලදායි වේ. දේශගුණික වෙනස්කම් තුළට මෙරට මධ්‍යම පළාත බහුලව යොමු වේ. එමඟින් සිදුවන අලාභහානි සහ ඉන් සිදුවන පාරිසරික වෙනස් වීම් පිළිබඳ ව අධ්‍යයනය කිරීම යම් ප‍්‍රතිඵලදායී තත්ත්වයකි. මෙවැනි විෂයගත ක්ෂේත‍්‍රයක් වෙනුවෙන් පාරිසරික ජනමාධ්‍ය ප‍්‍රතිපත්ති සැකසිය යුතුය. ඒ අනුව ඒ ඒ මාධ්‍යයන් විෂයෙහි ලා පාරිසරික ජනමාධ්‍යවේදීන්ගේ අවශ්‍යතාව ඉස්මතු විය යුතුය. ප‍්‍රවෘත්ති වාර්තාකරණය තුළ පාරිසරික සුරක්ෂිතභාවය වෙනුවෙන් එක් ප‍්‍රවෘත්තියක් හෝ ප‍්‍රචාරය වීමට අවැසි වැඩපිළිවෙළක් ගොඩනගා ගත හැකි නම් මූලික ම අරමුණ වන පාරිසරික දැනුවත් කිරීම ප‍්‍රජාව විෂයෙහි ලා ජනප‍්‍රිය වෙයි. විද්‍යුත් රූපවාහිනි නාලිකා බිහිවීමට අවශ්‍ය මූලිකම පසුබිම මේ පාරිසරික ජනමාධ්‍යවේදයේ ම තවත් එක් පැතිකඩකි.



පාරිසරික ජනමාධ්‍යවේදය සහ ජනමාධ්‍යවේදීන් විෂයෙහිලා, මෙරට පවතින පාරිසරික සංවේදීතාව නිබඳ ව ම සිය වෘත්තියාභිමුඛ මූලාශ‍්‍ර වෙනුවෙන් තොරතුරු සපයයි. දේශගුණය, මුහුදු ඛාදනය, ජල විදුලි නිෂ්පාදනය, ආවේණික පාරිසරික හා සත්ත්ව කොටස්, හරිතාගාර වායු විමෝචනය, එමෙන්ම ගල් කැඩීම, වැලි ගොඩ දැමීම, ඒකදේශීය ශාඛ විනාශය, ජාන මංකොල්ලය, ආක‍්‍රමණික ශාඛ, අනවශ්‍ය පස් ගොඩ දැමීම, වගුරු බිම් ගොඩ කිරීම, කුඹුරු ඉඩම් ගොඩ කිරීම, රක්ෂිත ගිනි ලෑම, පිදුරු වැනි කාබනික පොහොර විනාශ කිරීම, සත්ත්ව දඩයම, කුණු කසළ සහ රසායනික අපද්‍රව්‍ය අක‍්‍රමවත්ව බැහැර කිරීම සහ පතල් මිනිරන් හෑරීම වැනි දෛනිකව අපට හමුවන ගැටලුකාරී පාරිසරික තත්ත්වයන් වෙත සමීපවීම පාරිසරික ජනමාධ්‍යවේදීන්ගේ විෂයගත පැතිකඩකි. ලංකාව වැනි ඉතා කුඩා දිවයිනක සිදුවන මෙම අසමතුලිත පාරිසරික සංහරණය යම් දිනයක පරම්පරාගතව සිදුවිය හැකි ඛේදනීය තත්ත්වයක් වනු නොඅනුමානය. මෙම තත්ත්වය වළක්වාලීම වෙනුවෙන් ප‍්‍රජාව වහ වහා දැනුවත් විය යුතුය.



පෘථිවියේ උණුසුම ඉහළයාමෙන් මුහුදු මට්ටම 21 වන සියවස වන විට තවදුරටත් ඉහළ යනු ඇත. ලෝකයේ මුළු ජන සංඛ්‍යාවෙන් 21‍% - 38% ප‍්‍රමාණයක් වෙරළ කි.මී. 30 - 100 අතර කලාපයන්හි ජීවත් වෙයි. වෙරළ ආශ‍්‍රිතව ගොඩ නැගී පවතින ආර්ථික සම්පාදන ක‍්‍රම විධි බොහොමයක් සිය ජාතික ආර්ථිකය තර කරයි. පාරිසරික හා දේශගුණික වෙනස්වීම නිසා සිදුවන මිහිතලය උණුසුම් වීමේ ප‍්‍රතිවිපාක ඔවුනට නුදුරු කාලය තුළ පොදුවේ භුක්ති විඳීමට සිදු වේ.



ශ‍්‍රී ලංකාවේ වෙරළ කලාපය පිළිබඳ ව කර ඇති අධ්‍යයයන ප‍්‍රමාණය ඉතා ඉහළ මට්ටමක පවතී. 1951 වර්ෂයේදී ඒක පුද්ගල වෙරළ මායිම සෙ.මී. 79ක් වුවද, එය 2031 වසර වන විට සෙ.මී. 07ක් බවට නිගමනය ලැබී තිබේ. දළ ජාතික නිෂ්පාදනයට 40‍%ක දායකත්වයක් වෙරළ කලාප ආශ‍්‍රිත ප‍්‍රජාව විසින් දක්වනු ලබති. මෙනිසා මෙවැනි පසුබිමක දී ඉහත අවධානය යොමු විය යුතු කාලසීමාව අද වන විට ඉස්මතු වී පවතී. මුහුදු වැලි ගොඩ දැමීම, කොරල් විනාශය, මීට ප‍්‍රධාන සාධක වෙයි. දෛනිකව සිදුවන මෙම පාරිසරික සංහරණය මාධ්‍යයන් තුළ වාර්තා නොවන තරම්ය. එමඟින් අදාළ නිලධාරීන් සහ සුරක්ෂිතභාවය ද සිදු නොවන තරම්ය.



කාර්මික වායු දූෂණය අද වන විට කොළඹ ආදී තදාසන්න නගර කේන්ද්‍ර කර ගනිමින් සීග‍්‍රයෙන් සිදු වෙයි. හරිත ආර්ථිකය (Green Economy) වැනි සංකල්ප වඩ වඩාත් දියුණු විය යුතුය. සංවර්ධනයට සාපේක්ෂව සිදුවන මේ පාරිසරික සංවර්ධනය තිරසාර සංවර්ධනයේම තවත් එක් භූමිකාවකි. ඕසෝන් වියන වෙනුවෙන් පෙනී සිටීමට අවශ්‍ය කාලය ඉස්මතු වී පවතී. CFC (Chlorofluorocarbon) යන වායුව ක‍්‍රමානුකූලව පරිභෝජන රටාවෙන් ඈත් කළ යුතුය. මෙවැනි ක‍්‍රියාමාර්ග හඳුනා ගැනීමට තරම් දැනුම් ප‍්‍රමාණය ඇතැම් විටක නාගරික ප‍්‍රජාව විෂයෙහිලා ද, ඉතාම අවම මට්ටමක පවතී. මොන්ටි‍්‍රයෙල් සමුළුව (Montreal Protocol) 1987 වර්ෂයේ අත්සන් තැබෙනුයේ මේ වෙනුවෙනි. මෙවැනි ක‍්‍රියාමාර්ගවලට අවශ්‍ය පාරිභෝගික රටාව සැකැස්ම අද දිනයට නො ව හෙට දිනයේ රටේ මෙන් ම මුළු මහත් පෘතුවියේම පැවැත්මට අවශ්‍ය හිතකර ක‍්‍රියාමාර්ග වනු ඇත.



ශ‍්‍රී ලංකාව තුළ මෑත කාලීනව සිදුවන වන හරණය ඉතා ඉහළ අගයක් ගෙන ඇත. තවදුරටත් මේ තත්ත්වය ඉහළ ගියහොත් සිදු වනුයේ, ශ‍්‍රී ලංකාව වඩාත් උෂ්ණාධික රටක් බවට නොබෝ කලකින් පරිවර්තනය වීමයි. සංවර්ධනයේ සිදුවන ප‍්‍රතිලාභ අදටත්, හෙට දිනයටත් වඩා අනාගතයට සඵලදායී විය යුතුය. එවැනි අරමුණක් වෙනුවෙන් සිදු කරනු ලබන සංවර්ධනය මෙරට වන හරණය දැඩි ව ආරක්ෂා කළ යුතුය. සිදු කරනු ලබන අනවසර ඉදිකිරීම් හේතුවෙන් මෙරට ජෛව විවධත්වයට හානි සිදුවීම පසුගිය කාලසීමාව තුළ දිගින් දිගටම පුවත් මඟින් වාර්තා විය. අඛණ්ඩව සිදුවන මෙම මාධ්‍ය විමර්ශනය හෙට දිනයේ පාරිසරික පැවැත්මට වඩා යහදායි වනු ඇත. මේ වන විට 78%ක වන විනාශයක් ශී‍්‍ර ලංකාව තුළ සිදු වී හමාරය. ජල පෝෂක සිඳී යාම, වගුරු බිම් සිඳීයාම, ජෛව විද්‍යාත්මක පාරසරික හානිය, දේශගුණික වෙනස් වීම්, කාන්තාරිකරණය,ඩපස සෝදා යාම, ආදිය මෙම වන හරණයට සමගාමීව සිදුවන අතුරු ඵල විපාකයන්ය. මහා පරිමාණයෙන් සිදුවන වාණිජ වගාවන් සහ ඉඩම් කට්ටිකර වෙන් දේසි දැමීම අවධානයට යොමු වී නොමැති තරම්ය. ප‍්‍රාදේශීයව ගොඩනැගෙන පාරිසරක ජනමාධ්‍යවේදීන්ගේ අවශ්‍යතාව ඉස්මතු වන්නේ මෙවැනි බරපතළ ගැටලුවලට අවශ්‍ය ප‍්‍රචාරණය සහ බලධාරීන්ගේ අවධානය යොමුකරවා ගැනීමටයි. එමෙන්ම ප‍්‍රාදේශීයව ප‍්‍රජාව දැනුවත් කිරීම ද මේ හරහා සීග‍්‍රයෙන් සිදුවෙයි.



පාරිසරික ජමාධ්‍යවේදයේ ම තවත් එක් ජනප‍්‍රිය පැතිකඩකි වාර්තා චිත‍්‍රපට කලාව සහ ඡායාරූප ශිල්පය. වන ජීවි චිත‍්‍රපට (Wild life Documentary) සහ වන ජීවි ඡායාරූප (Wild life Photography) අදිය මෙම ජනප‍්‍රිය තේමාවට අදාළ මූලිකාංග වෙයි. පාරිසරික ආරක්ෂණ උපක‍්‍රම වෙනුවෙන් සැකසුණු වාර්තා චිත‍්‍රපට සහ සඟරා, වාර ප‍්‍රකාශන ජනතාගත කිරීම මෙම පාරිසරික ජනමාධ්‍යවේදයේම තවත් එක් පියවරකි. ප‍්‍රාදේශීය මට්ටමින් සැකසුණු පාරිසරික බලකායන් වෙනුවෙන් ලබාදෙන මාධ්‍ය අනුග‍්‍රහය වඩාත් පුළුල් විය යුතුය. කියුබාව වැනි රටවල් ඩෙංගු උවදුර සිය රටින් තුරන් කර දැමීම සඳහා මෙවැනි මාධ්‍ය මැදිහත්වීම් බහුලව යොදා ගන්නට වූහ.



එමෙන්ම ගවේෂණාත්මක පාරිසරික පුවත්පත් කලාව වෙනුවෙන් පුවත්පත් තුළින් ලබාදෙන ඉඩ හසර තවත් පුළුල් විය යුතුය. ඉතා අතළොස්සක් පුවත්පත් මෙම ජාතික මෙහෙය වෙනුවෙන් සිය ඉඩ කඩ නිර්ලෝභීව යොදා ගැනීම අගය කළ යුතුය. පාරිසරික ජනමාධ්‍යවේදීන් වෙනුවෙන් ඇගයීම් උලෙළක් පිළිබඳ ව අසා නොමැති තරම්ය. නමුත් ඉන්දියාව වැනි රටවල් තුළ මෙම ක්ෂේත‍්‍රය සඳහා ඇගයීම් ඉතා ඉහළ තලයක පවතී. ඔවුන් සඳහා රාජ්‍ය මැදිහත් වීමෙන් සපයනු ලබන උපදේශන සේවා සහ පුස්තකාල පහසුකම් පුළුල් විය යුතු අතර මෙරට පාරිසරික කටයුතු වෙනුවෙන් පවතින අමාත්‍යාංශ සහ දෙපාර්තමේන්තු මේ පිළිබඳ ව අවධානය යොමු කළ යුතු කාලය එළඹ තිබේ. ග‍්‍රාමීය ප‍්‍රජාව විෂයෙහිලා පාරිසරික දැනුවත්භාවය ඉතා අවම මට්ටමක පවතී. පරිසරයට සිදුවන අපයෝජනය හඳුනා ගැනීමට සහ ඒවා පිළිබඳ ව දැනුවත් කිරීමට අවශ්‍ය ක‍්‍රමවේද මේ යටතේ ගොඩනැංවීම රටේ හෙට දවසේ පාරිසරික සමතුලිතතාවය සුරක්ෂිත වීමට මහත් පිටුබලයක් වනු ඇත.



හෙට දවසේ වර්ධනය වන මානුෂීය අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් පාරිසරක තත්ත්වය සැකසී ඇත. එසේ වුවද මෙම පාරිසරික තත්ත්වය මඟින් උකහා ගතයුතු ඵල ප‍්‍රයෝජන වඩාත් විධිමත් විය යුතුය. එමඟින් පරිසරයට හානිදායක යමක් සිදුවුවහොත් එහි අනිසි ප‍්‍රතිඵල මතු යම් දිනෙක ඉතා ඉහළින් භුක්ති විඳීමට සිදුවනු නොඅනුමානය. ශී‍්‍ර ලංකාව ඉතා කුඩා භූමි ප‍්‍රදේශයක් හිමි රටකි. නමුත් අපට උරුම වූ මෙන්ම අපට ආවේණික වූ පාරිසරික සමතුලිතතාව ඉතා ඉහළ අගයක් ගනී. මෙම සංවේදීතාවට හානි සිදුවීම පාරිසරික සමතුලිතතාව බිඳීයාමට හේතු වෙයි. හෙට දවසේ මෙරට පාරිසරික වටපිටාව අවදානම් සහගත නොවීමට නම් අප අද සිට ම පරිසරය සුරක්ෂිත කළ යුතුය. එය ජාතියක් සතු වගකීමයි.

පැල්පතින් තොර හරිත නගරයක්

සංවර්ධනය යනු රටක සෞභාග්‍යය උදා කරවන්නකි. සෞභාග්‍යමත්, සමෘද්ධිමත් සමාජයක් තුළ දිවි ගෙවීමට මෙ ලොව ඕනෑ ම පුද්ගලයෙකුගේ මානව අවශ්‍යතාවකි. සංවර්ධනය මානව සහ භෞතික යනුවෙන් දෙයාකාර වුවත් මිනිසුන්ගේ ආකල්ප, ගුණධර්ම සහ වටිනාකම් නැංවීම මෙහිලා සැලකෙන අතර මිනිසුන්ගේ ජීවන පරිසරය සුඛිත මුදිත බවට පත් කිරීම භෞතික සංවර්ධනය ලෙස සැලකේ. මෙරට සංවර්ධනයේ ස්වර්ණමය යුගයක් ඇතිකරමින් කොළඹ පැල්පත්වාසීන් එයින් මුදවාගනිමින් ඔවුන් වෙනුවෙනුම දැන් සුවිසල් මන්දිර ඉදිවෙමින් පවතී.

ඒ යටතේ පැල්පතින් තොර හරිත නගරයක් මහින්ද චින්තන සංකල්පය යටතේ රාජ්‍ය ආරක්‍ෂක හා නාගරික සංවර්ධන අමාත්‍යංශයේ ලේකම් ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතාගේ පූර්ණ මැදිහත්වීමෙන් හා මඟපෙන්වීම මත නාගරික සංවර්ධන අධිකාරිය මගින් ක‍්‍රියාත්මක කළ නිවාස 1137කින් සමන්විත කොළඹ හේනේමුල්ල, රන්දිය උයන, විසල් නිවාස ව්‍යාපෘතිය ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්ෂ මැතිතුමාගේ ජන්ම දිනයට සමඟාමීව හෙට (18) ජනතා අයිතියට පත්කිරීමට නාගරික සංවර්ධන අධිකාරිය කටයුතු යොදා ඇත.

ඉතා කුඩා බිම් ප‍්‍රමාණයක කිසිදු පහසුකමක් නොමැතිව දුකසේ ජීවත් වූ මෙම අසරණ ජනතාවට සියලු ම පහසුකම් සහිත ව අලංකාර නාගරික පරිසරයක් ද සමගින් ලැබෙන මෙම නව නිවසක වටිනාකම රුපියල් මිලියන 8 ක් පමණ වේ. වර්ග අඩි 450 කින් සමන්විත මෙම නිවසක නිදන කාමර 02ක්, විසිත්ත කාමරයක්, මුළුතැන්ගෙයක්, සඳළුතලයක් හා සනීපාරක්‍ෂක පහසුකම්වලින් යුක්ත වේ. නවීන විදුලි සෝපාන හා හදිසි අවස්ථාවන් හී දී විදුලි බලය ලබා ගැනීම සඳහා සූර්ය බල ශක්ති පද්ධති ද සවිකර තිබීම විශේෂත්වයකි. ජාත්‍යන්තර ප‍්‍රමිතියට අනුව ලොව නවීන නාගරික සැලසුම් සමගින් ඉතා විධිමත් ලෙස යටිතල පහසුකම් ද සංවර්ධනය කර තිබේ. මෙම මහල් නිවාස සංකීර්ණ ඉදිකිරීමට සමඟාමී ව හරිත උද්‍යාන සහිත ළමා උද්‍යාන, ක‍්‍රීඩාංගණ, විධිමත් ලෙස මාර්ග පද්ධති පුළුල් කිරීම, ප‍්‍රජා ශාලා වැනි අවශ්‍ය යටිතල පහසුකම් සියල්ල ද වැඩිදියුණු වීම ජනතාව ලැබූ තවත් විශිෂ්ට ප‍්‍රතිලාභයකි.

කොළඹ පැල්පත්වාසීන් පැල්පතින් මුදවාලමින් ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්‍ෂ මැතිතුමාගේ උදාර නායකත්වයෙන් රාජ්‍ය ආරක්‍ෂක හා නාගරික සංවර්ධන අමාත්‍යංශයේ ලේකම් ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතාගේ පූර්ණ මැදිහත්වීමෙන් හා මඟපෙන්වීම මත නාගරික සංවර්ධන අධිකාරිය මගින් ක‍්‍රියාත්මක නිවාස 70000 කඩිනම් විසල් ව්‍යාපෘති වැඩසටහන යටතේ මෙම ව්‍යාපෘතියට අමතර ව ඉදි වූ තවත් සුවිශේෂී වූ නිවාස ව්‍යාපෘති 03ක් ජනතා අයිතියට පත්කිරිමට මේ වන විටත් සූදානම් ව ඇත.

නොවැම්බර් 21 එදිරිසිංහ වත්ත සිරිමුතු උයන නිවාස 564 ක් ද, දෙසැම්බර් 01 වන දින කොළොන්නාව සාලමුල්ල ලක්සඳ සෙවණ නිවාස 216 ක් ද, දෙසැම්බර් මස 08 වන දින ෆර්ගියුෂන් පාර මුවදොර උයන නිවාස 872ක් ද ජනපති ප‍්‍රධානත්වයෙන් ජනතා අයිතියට පත්කිරිමට නාගරික සංවර්ධන අධිකාරිය මේ වන විට සියලු කටයුතු සූදානම්ව ඇත.

2010 ඔක්තෝම්බර් මාසයේ සිට කොළඹ නගරය තුළ වැඩබිම් 26ක ජාත්‍යන්තර ප‍්‍රමිතියෙන් යුතු ලොව නවීණ නගර සැලැසුම් සමගින් විධිමත් යටිතල පහසුකම්වලින් යුත් නිවාස ඒකක 20000 කඩිනමින් මේ වන විටත් ඉදිවෙමින් පවතී. මේ වන විට නිවාස ඒකක 3000ක් පමණ ජනතාව අතට පත්කර ඇති අතර මේ වසර අවසානයේ නිවාස ඒකක 5000ක් ජනසතු කිරීමට නාගරික සංවර්ධන අධිකාරිය සැලසුම් කර තිබේ.

මෙය ශී‍්‍ර ලංකා ඉතිහාසයේ නිවාස ඉදිකිරිම් ක්ෂේත‍්‍රයේ වාර්තා ගත සන්ධිස්ථානයක් වනු නොඅනුමානය. මෙය සැබෑ ම ආශ්චර්යයකි. ජනාධිපතිතුමාගේ තුන් කල් දක්නා නුවණින් හා විශිෂ්ට නායකත්වයෙන් දශක ගනණාවක් පුරා ඉදිකිරීමට නොහැකි වු නිවාස ප‍්‍රමාණයක් පසුගිය වසර 03ක් වැනි කෙටි කලක් ඇතුලත ඉදිකර ජනතාවට තිළිණ කිරීමට හැකි වීම අපේ රටේ ජනතාව ලැබූ සුවිශේෂී ජයග‍්‍රහණයකි. පාට පක්‍ෂ, ජාති, කුල, ආගම්, නෑදෑකම් ඇතුළු මොනයම් හෝ පුද්ගලික පටු සාධකයන්ගෙන් සම්පූර්ණයෙන් ම තොර වී කොළඹ නගරයේ ජීවත් වන අඩු ආදායම්ලාභීන් වෙනුවෙන් ම ක‍්‍රියාමක මෙම විසල් සංවර්ධන ව්‍යාපෘත ක‍්‍රියාවෙන් ම ඔප්පු කිරීමට ජනාධිපතිතුමාගේ නායකත්වයෙන් ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතාගේ මෙහෙයවීමෙන් නාගරික සංවර්ධන අධිකාරියට හැකියාව ලැබී තිබේ. දහසක් බලාපොරෝත්තු මැද දිනාගත් සාමයට නව අරුතක් ගෙන දෙමින් අප මේ ගත කරන්නේ සංවර්ධනයේ ස්වර්ණමය යුගයකය. දිනෙන් දින මේ ගොඩනැගෙන්නේ රටේ අනාගතයයි. මේ ගොඩනැගෙන්නේ ඔබගේත් ඔබගේ දරුවාගේත් හෙට දවසයි.

වේගවත් නාගරීකරණයත් සමග ලෝකයේ සෑම රටක් ම මුහුණපාන පැල්පත්වාසීන්ගේ හා අඩුපහසුකම් ජනතාවගේ නිවාස අවශ්‍යතා සපුරාලීමේ අභියෝගය ජය ගැනිමින් සාර්ථකව ඉදිරිය කරා ගෙන යන සංවර්ධන ක‍්‍රියාදාමයේ නියමුවන් ලෙස නාගරික සංවර්ධන අධිකාරියේ සභාපති නිමල් පෙරේරා, අධ්‍යක්‍ෂ ජනරාල් හර්ෂාන් ද සිල්වා, අතිරේක අධ්‍යක්‍ෂ ජනරාල් බි‍්‍රගේඩියර් සමන්ත ජයසුන්දර, නාගරික පුනර්ජීවන ව්‍යාපෘතියේ අධ්‍යක්‍ෂ බි‍්‍රගේඩියර් රංජිත් සමරසිංහ ඇතුළු නිලධාරිවරු කටයුතු කරති.

ගාල්ලට අරුණැල්ලක්

දිවයිනේ දිස්ත්‍රික අතරින් ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය ඓතිහාසික වශෙයන් මෙ‍න් ම ආර්ථික සාධක අතරින් ද රට තුළ කැපී පෙනන පරිපාලන ඒකකයකි. ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාස 19කින් සමන්විත ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ ග්‍රාම සේවා වසම් සංඛ්‍යාව 895කි. මෙම කලාපය තුළ දියුණු නාගරික ලක්ෂණ ඉස්මතු කරන ප්‍රදේශ මෙන් ම නොදියුණු ග්‍රාමීය ලක්ෂණ පවතින ප්‍රදේශ පවතින්නේ අලුත් ආර්ථික සංවර්ධනයත් සමඟ ආසියාවේ අසිරියේ හිමිකරුවෙක් වීමට මහත් වූ අපේක්ෂාවෙනි. නොදියුණු යැයි සම්මත ලක්ෂණ ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ ඉස්මතුවීමට රටේ අනිකුත් ප්‍රදේශවලට හේතුවන පොදු කරුණු ම බලපා ඇති බව දැනට පැහැදිලි ව පවතින කාරණාවක් වී ඇත.

එනම් ආර්ථිකමය ගැටලු, පවුල්වල විසරීයාම, පවතින සම්පත්වලින් ඉහල ඵලදායිතාවක් ලබා ගැනීමට නොහැකි වීම යන කාරණා වේ. එමෙන් ම මෙම කාරණා තුළින් ළමා අපචාර, කාන්තා හිංසනය වාර්තා වැඩිවීම, දිවිනසා ගැනීම් වැඩිවීම, සමාජයීය පරිහානිය ඉහළ යාම වැඩි වී ඇති බවද ගම්‍ය කරයි. මෙම සමාජ ප්‍රශ්න ගාලු දිස්ත්‍රික්කයේ වතු ආශ්‍රිත ව ජීවත්වන අඩු ආදායම්ලාභී ජනතාවගෙන් උද්ගත වන සමාජයීය ප්‍රශ්නයක් ලෙස ද හඳුනාගෙන ඇත. ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ මුළු පවුල් සංඛ්‍යාව 269,000ක් පමණ වන විට එයින් 100,000කට ආසන්න පිරිසක් තේ වගාව ආශ්‍රිත ව ජීවිකාව ගොඩනඟාගත් පුද්ගලයන් වන අතර 50,000කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් කුරුඳු වගාව ආශ්‍රිතව ජීවනෝපාය මාර්ග සකසාගත් පිරිසක් වෙති.

මෙම කරුණු පාදක කරගත් ගාල්ල මහ දිසාපති, දිස්ත්‍රික් ලේකම් රවීන්ද්‍ර හේවාවිතාරණ මහතා විසින් ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ ජනතාවගේ ගැටලු අවම කර ජීවන තත්ත්වය උසස් කිරීම සඳහා සමාජ ඵලදායිතා සතිය නම් කරමින් සමාජ ඵලදායිතා ප්‍රවර්ධන වැඩසටහනකට වර්තමානයේ මුල් පියවර තබා ඇත. ඒ අනුව මෙහි පළමු පියවර වශයෙන් ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ ග්‍රාමීය ජීවනෝපාය මාර්ගයක් වන කුඩා වතු ආශ්‍රිත තේ, කුරුඳු හා රබර් වගාවන්හි ඵලදායිතාව උපරිමය සඳහා මෙන්ම ඒ ආශ්‍රිත ව ජීවත්වන ජනතාවගේ ජීවන තත්ත්වය උසස් කිරීමට කටයුතු යොදා ඇත. එමගින් දිස්ත්‍රික්කයේ ප්‍රධාන ඉලක්කයක් වන ගාල්ල දිස්ත්‍රික් ජනතාවගේ 9.9%ක් වන දිළිඳුකම අඩු කිරීම මෙමගින් අපේක්ෂා කරයි.

වර්තමානය වන විට මෙම වැඩසටහන සඳහා ස්ථාපිත ක්‍රියාකාරී මෙහෙයුම් කමිටුව මගින් ජීවනෝපාය මාර්ග දෙකක් ලෙස තේ හා කුරුඳු ආශ්‍රිත ජීවනෝපාය කටයුතුවල ඵලදායිතාව වැඩිදියුණු කිරීමට කටයුතු යොදා ඇත. එමෙන් ම මෙම ජීවනෝපායන් පිළිබඳ ක්ෂේත්‍ර අධ්‍යයනයේ දී තේ හා කුරුඳු සඳහා විශේෂ වෙළෙඳපොළක් තිබීම, ගැනුම්කරුවන් සමීපයේ සිටීම, වෙළෙඳපොළ ඇතිවන ඉහළ භාණ්ඩ අවශ්‍යතාව, ශ්‍රී ලාංකික තේ හා ආදේශන නොවන කුරුඳු සඳහා පවතින ඉල්ලුම හා පර්යේෂණ මගින් ලබා ගත හැකි නව නිපැයුම්වලින් නිර්මිත විශාල සම්පත් හා සේවා ප්‍රමාණයක් පැවතීම යන කරුණු නිසා තේ හා කුරුඳු ක්ෂේත්‍රයන් හි ඵලදායිතාව ඉහළ නැංවීම සාර්ථක ඉදිරි ඉලක්කයක් ලෙස මේ වන විටත් හඳුනාගෙන ඇත.

ප්‍රවර්ධනය තුළින් වැඩි ආදායමක් ලබා ගත හැකි භෝග සම්පතක් ලෙස කුරුඳු හා තේ වගාව හඳුනාගත්ත ද, මේ වන විට ලබා ගත හැකි උපරිම අස්වැන්න නෙළා ගැනීමට වගාකරුවෝ අපොහොසත් වී තිබීම දේශීය ආර්ථිකයට ලැබෙන ආදායම් නොලැබී යාමකි. එනම් කුඩා තේ වතු අධිකාරිය පවසන ආකාරයට අක්කරයකින් තේ කිලෝ ග්‍රෑම් 650 පමණක ප්‍රමාණයක් ලබා ගත හැකි වුව ද වගා හිමිකරුවෝ තේ අක්කරයකින් ලබා ගන්නා දළු ප්‍රමාණය කිලෝ ග්‍රෑම් 350ක සාමාන්‍ය අගයක පවතින බවය. එමෙන්ම ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය තුළ තේ කිලෝ ග්‍රෑම් 1000ක ප්‍රමාණයක් අක්කරයකින් ලබා ගන්නා පිරිස 10%ක් පමණ අඩු ප්‍රමාණයක් බව සඳහන් වේ. කුරුඳු භෝගය ගැන සලකා බැලීමේ දී, එහි තත්ත්වය ද එම ආකාරයෙන් ම පවතී. එනම් කුරුඳු අස්වැන්න කිලෝ ග්‍රෑම් 150/200ක අගයක් පවතින අතර අපනයන කෘෂිකර්ම දෙපාර්තෙම්න්තුවට අනුව කුරුඳු අක්කරයකින් කුරුඳු කිලෝ ග්‍රෑම් 450ක පමණ අස්වැන්නක් වසරකට ලබා ගත හැකි බව සඳහන් වේ.

එබැවින් මේ වන විට ඵලදායිතා ප්‍රවර්ධන කමිටුව මගින් ඵලදායිතාව අඩු වීමට හේතු හඳුනාගනිමින් පවතී. එනම් ප්‍රධාන වශයෙන් වගාකරුවෝ දැනුවත් කිරීම සඳහා අවශ්‍ය සේවා පහසුකම් ලබා ගැනිමට ඇති අපහසුතාව, එනම් සේවා සැපයීමට සිටින නිලධාරීන් ගණන අඩු සංඛ්‍යාවක් වන අතර 90,000ක් පමණ වන ඉඩම් කැබලි සංඛ්‍යාවකට ඔවුන්ගේ උපදේශන සේවාව තුළින් වගාකරුවෝ සඳහා දැනුවත් භාවය ලබා දිය යුතුය. ඒ මගින් එක් අයෙකුට ඉඩම් 4000කට වඩා වැඩි සංඛ්‍යාවකට තම උපෙද්ශන සේවාව සැපයිය යුතු අතර ඒ සඳහා ඔවුනට හිමි සම්පත් හා කාලය ප්‍රමාණවත් නොවන්නේය. කාර්යාල තුළ අතිරේක නිලධාරීන් සිටිය ද ඔවුහු තම රාජකාරියෙන් බැහැර නොවන නිසා හෙවත් වෙනත් කටයුත්තකට සහය දැක්වීමට කැමැත්ත නොදැක්වීම මත ඔවුහු මැඳිරිගත මානසිකත්වයෙන් යුත් නිලධාරියෝ ලෙස හඳුනාගෙන ඇත. ඔවුන්ගේ මෙම මානසිකත්වය නිසා අතිරේක සේවා සම්පත වැදගත් කටයුත්තකට දායක නොවන සම්පතක් ලෙස අපතේ යාමක් සිදුවේ.

මෙම ඵලදායිතා ප්‍රවර්ධන වැඩසටහනේ දී ප්‍රධාන වශයෙන් වගාකරුවෝ පිළිබඳ සලකා බැලීමේ දී රජය මගින් ලබා දෙන දැනුම ලබා ගැනීම සඳහා සංවිධානගත වීම අඩුවීම භෝග ඵලදායිතාව අඩු මට්ටමක පැවතීමට හේතු වී ඇත. ඒ අනුව මෙහි පවතින දුර්වලතා හඳුනාගත් නිලධාරීහු ඵලදායිතා ප්‍රවර්ධන වැඩසටහනට සම්බන්ධ වන්නේ සියල්ල අවබෝධ කරගත් පරිසරයකින් පසු විෂය ක්ෂේත්‍රයේ සිය කාර්යයට එහා ගිය මැදිහත් වීමකටය. ප්‍රායෝගිකව මෙම වැඩපිළිවෙළ ක්‍රියාත්මක කිරීම අභියෝගයක් වුව ද එමගින් ජනතාවගේ ජීවන අර්බුද විසඳා ගැනීමට මඟ පෙන්වීම අරමුණු කර ගෙන ඇත.

මෙම වැඩපිළිවෙළ ආරම්භයේ දී ප්‍රථමයෙන් ම ගාල්ල දිස්ත්‍රික් ලේකම්තුමාගේ උපදෙස් අනුව ප්‍රාදේශීය කණ්ඩායම් සංකල්පය සවිබල ගැන්වීමට කටයුතු යොදා ඇත. ඒ අනුව මෙම කටයුත්ත උදෙසා වසමක ග්‍රාම නිලධාරී, සමෘද්ධි නිලධාරී ,කෘෂි පර්යේෂණ නිලධාරී හා ආර්ථික සංවර්ධන නිලධාරී යන කණ්ඩායම මුලික කරගෙන ඇත. ඒ ආකාරයෙන් මෙම කණ්ඩායම ප්‍රාදේශීය ලේකම් එහි නියමුවා වශයෙන් ප්‍රාදේශීය මෙහෙයුම් කමිටුවේ ආරම්භය 2012 වර්ෂයේ සිට අඛණ්ඩව ක්‍රියාත්මක වන්නකි. ප්‍රථමයෙන් කුරුඳු වගාවේ නියුතු 31දෙනෙකු සමඟ සාකච්ඡා කර ආරම්භ කරන ලද මෙම වැඩසටහන සතිපතා පවත්වන ලද ප්‍රාදේශීය මෙහෙයුම් කමිටුවල තීන්දු තීරණ මත ඉදිරි කාර්යයන්ට සැලසුම් සකස් කරන ලදී. මෙහි දී විශේෂයෙන් ම අපනයන කෘෂිකර්ම නිලධාරීන්, කුඩා තේ වතු නිලධාරීන් හා සෙසු නිලධාරීන් විසින් භෝග වගාකරුවෝ සඳහා තම ඉඩම්වල ඇති භෝගවල සතු ආර්ථික වටිනාකම හා ඒ සඳහා ඵලදාව වැඩිදියුණු කර ගැනීමට හැකි ක්‍රම ගැන දැනුවත් භාවයට ගෙන එමින් ඵලදායිතාව අඩුවීමට හේතුවන කාරණා පැහැදිලි කර දෙනු ලැබීය. ඒ අනුව පසේ ආම්ලිකතාවය වෙනස්වීම මත ඵලදායිතාව වෙනස් වන බවද පස සංරක්ෂණය, පඳුරු පාලනය, පසට ගැලපෙන උසස් පොහොර භාවිතය හා අස්වැන්න ලබා ගැනීමේ දී තේ දළු නෙළීමේ ක්‍රමවත් භාවය, කුරුඳු අස්වැන්න ලබා ගන්නා නිවැරදි ක්‍රමයන් යන අස්වැන්න වැඩි කර ගතහැකි ක්‍රමයන් පිළිබඳ වගාකරුවන් දැනුවත් භාවයට පත් කරන ලදී.

මෙම කාල වකවානුවේ දී ලබාගත් ප්‍රගතිය මූලික පදනම කරගත් ප්‍රාදේශීය නියමුවෝ මෙහි ඉදිරි ගමන පිළිබඳ දිස්ත්‍රික් මට්ටමේ සාකච්ඡාවන් ආරම්භ කරන ලද්දේ මුදල් අමාත්‍යාංශයේ ද අනුදැනුම අතැතිවය. ඒ යටතේ මේ වන විට ඵලදායිතා ප්‍රවර්ධන වැඩසටහන මගින් සපුරාගත් ඉලක්ක ලෙස තාක්ෂණික ගැටලු විසඳා ගැනීමට ඒ ඒ භෝගයන්ට අදාළ ව සේවා උපදෙස් ලබා ගැනීමට වතු හිමියන්ට අවස්ථාව ලබා දීම හා වතු හිමියන්ගේ ගැටලු විසඳා ගැනීමට ග්‍රාමීය හා ප්‍රාදේශීය මට්ටමින් සංවිධාන ජාලයක් නිර්මාණය කර ගැනීමට පසුබිම සකස් කරදීම ළඟා කර ගත් සාර්ථක ඉලක්කයන් වේ.

වර්තමානය වන විට මෙම දැවැන්ත වටිනා මෙහෙයුම ක්‍රියාත්මක කිරීමට දිස්ත්‍රික්කය තුළ මෙහෙයුම් කමිටු 18ක් ක්‍රියාත්මක වේ. මෙම වැඩසටහනේ ඉදිරි සැලසුම් සකස් කරමින් ප්‍රධාන ඉලක්කයන් දිනා ගැනීමට මෙම කමිටුව තුළ ඇති වටිනා ම සාධකය වන්නේ උප මෙහෙයුම් කමිටු 18හි ක්‍රියාකාරිත්වයයි. එහි ක්‍රියාකාරිත්වය යනු ගාලු දිස්ත්‍රික්කයේ අනාගත සුබ නිමිති වේ.

2013/2014 ඵලදායිතා ප්‍රවර්ධන වැඩසටහන මෙසේ සාර්ථක වන විට 2 වන අදියර ලෙස 2015 දී සපුරාගැනීමට ඉලක්ක කරගෙන පවතින අරමුණු කිහිපයක් පවතී.

01. පළමු අදියරේ ක්‍රියාත්මක වු ග්‍රාම නිලධාරී වසම්වල පහසුකාරකයන් 1105ක ගේ මැදිහත්වීම මත නව පවුල් 10,000ක් සම්බන්ධ කර ගැනීම.

02. ප්‍රජා සංවිධාන ක්‍රියාකාරීන් අතරින් වසමකට 05 බැගින් වසම් 284ක් සඳහා මැදිහත්කරුවන් 1420ක් හඳුනාගෙන එක් ප්‍රජා ක්‍රියාකාරියෙකුට නව වසම තුළ නව පවුල් 10 බැගින් වැඩසටහනට යොමු කර ගැනීමට කටයුතු කිරීම.

03. දිස්ත්‍රික්කයේ ඉතිරි ග්‍රාම නිලධාරි වසම් 612 තුළ වැඩසටහන ආරම්භ කිරීම මගින් නව පවුල් වැඩසටහන සඳහා සම්බන්ධ කර ගැනීම, ඒ තුළින් 48,680ක පමණ පහසුකාරකයන් මෙම වැඩසටහනට එක් කිරීමට අපේක්ෂා කරයි.

විධිමත්ව පියවර තබමින් ඉදිරියට පැමිණෙන ගාලු දිස්ත්‍රික්කයේ තවත් සාධනීය සුභ ලකුණක් වන මෙම ඵලදායිතා ප්‍රවර්ධන වැඩසටහන ගාල්ලට සැබැවින්ම හෙමින් පායන අරුණාලෝකයක් ව හෙට දින ප්‍රාණවත් කරන මහා හිරු කදම්භයක්ව එය ගාලු කොටුව දෙසින් පෙනෙන සුන්දරත්වයෙන් පිරි හිරුට වඩා එකතු කළ අගයක් සහිත ව දිදුලන රැස් දහරක් වනු ඇත.

වඳ වී යන විල් මුවා රැකගනිමු

ශ‍්‍රී ලංකාවේ මුව පවුලේ සාමාජිකයන් හතර දෙනා අතුරෙන් දුර්ලභම සාමාජිකයා වන්නේ විල් මුවා හෙවත් ගෝන මුවා ය. සර්විඩේ (Cervidae) කුලයට අයත් වන විල් මුවා ඉංග‍්‍රීසියෙන් Hog Deer, Ceylon Hog Deer, Paddy - field Deer හා Swamp Deer යන නම්වලින් හඳුන්වයි. විද්‍යාත්මක ව Axis porcinus ලෙස හඳුන් වන මේ විශේෂය 2007 IUCN රතු දත්ත ලේඛනයට අනුව වඳ වීමේ තර්ජනයට ලක් වූ නැතහොත් තර්ජිත (Endangered) විශේෂයක් ලෙස දක්වා තිබේ.


ලංකාවේ ඉතා ම සීමිත ව්‍යාප්තියක් ඇති මේ සතුන් තෙත් කලාපයේ කළුතර හා ගාල්ල දිස්ත‍්‍රික්ක දෙකෙහි ද රට තුළට වන්නට ස්ථාන කිහිපයක හා වෙරළබඩ කලාපය ආශ‍්‍රිත පහත් බිම් ප‍්‍රදේශවල පමණක් වාර්තා වේ. මතුගම, බුලත්සිංහල, අම්බලන්ගොඩ, ගෝනපිනුවල, ඇත්කඳුර, කරන්දෙණිය, තෙල්වත්ත, බටපොළ, ඌරගස්මංහන්දිය හා මාඳු ගඟ ආශ‍්‍රිත දූපත්වල ද සුළු වශයෙන් මොවුන් ජීවත් වෙති. එහි වගුරු බිම්, පදුරු වනාන්තර, කුරුඳු වතු ආශ‍්‍රිත ප‍්‍රදේශවල හා කඩොලාන ආශ‍්‍රිත පරිසරවල ජීවත් වේ. එහෙත් දැනට මේ සතුන් වාර්තා වන ප‍්‍රදේශවල සුදුසු වාසස්ථාන බොහොමයක් එළි පෙහෙළි වීම හේතුවෙන් මේ සතුන් ගේ ගහනය ශීඝ්‍රයෙන් පහළ යමින් පවතී.



මේ ප‍්‍රදේශවල ජනතාව විල් මුවා වගා බෝග ආහාරයට ගන්නා සතුරෙකු ලෙස සලකයි. කිරිවදින ගොයම්, කුරුඳු දළු, එළවළු බෝගවල දළු ආහාරයට ගැනීමට මේ සතුන් රාත‍්‍රී කාලයේ දී වගාබිම්වලට පැමිණේ. එසේ පැමිණෙන සතුන්ව විදුලි සැර යෙදීමෙන් හා මළ පුඩු වැනි උගුල් ඇටවීමෙන් මරණයට පත් කරයි. ඉතාම සීමිත ගහනයක් පමණක් ජීවත් වන මේ සතුන් මේ අයුරින් මරා මස් විකිණීම මේ ප‍්‍රදේශවල බහුලව සිදු කරයි. විශේෂයෙන් මෙය අම්බලන්ගොඩ, කරන්දෙණිය, බටපොළ හා ඌරගස්මන්හන්දිය වැනි ප‍්‍රදේශවල බහුල ව සිදුවන්නකි.



ලංකාවේ ඉතා ම සීමිත ව්‍යාප්තියක් ඇති මේ සතුන් ආසියාවේ රටවල් කිහිපයක ම වාර්තා වේ. නේපාලය, භූතානය, බංග්ලාදේශය, මියන්මාරය, තායිලන්තය, වියට්නාමය, පකිස්තානය හා ඉන්දියාව වැනි රටවල මේ විශේෂය ව්‍යාප්ත ව සිටී. ඉන්දියාවේ තරමක් බහුල ව වාසය කරන මේ සතුන් බෙංගාලය, උතුරු ඉන්දියාව, පංජාබය හා ඇසැමය යන ප‍්‍රදේශවල ජීවත් වේ. මියන්මාරයේ කඩොලාන වනාන්තරවල තරමක් බහුල ව මේ සතුන් වාර්තා වේ.



විල් මුවා ලංකාවේ ඉතා සීමිත ප‍්‍රදේශයක පමණක් ව්‍යාප්ත ව සිටින බැවින් සමහරුන් මේ විශේෂය යටත් විජිත යුගයේ දී දඩයම පිණිස ලංකාවට හඳුන්වා දුන් සත්ත්ව විශේෂයක් ලෙස හඳුන්වයි. එහෙත් ඒ සඳහා කිසිදු ලිඛිත හෝ වෙනත් සාධක නොමැති අතර මේ විශේෂය ඈත අතීතයේ සිට ලංකාවේ ජීවත් වූ බවට සාධක පවතී. වසර 14000 ක් පමණ පැරණි අලවල පොත්ගුල් ලෙන තැනීමේ දී විල් මුවා ගේ යටි හනුවේ දතක කොටස් හමු වී ඇත. ඒ ගල් ලෙනෙහි හමු වූ සත්ත්ව නිදර්ශක පිළිබඳ ව ආචාර්ය ගාමිණී අධිකාරි මහතා සමඟ පර්යේෂණවල නිරත වන කැළුම් මනමේන්ද්‍ර ආරච්චි මහතා විසින් මේ බව තහවුරු කර තිබේ.



ඒ අනුව විල් මුවා ඈත අතීතයේ සිට ම ලංකාවේ ජීවත් වූ බවට තහවුරු වේ. තව ද දැනට වඩා පුළුල් ව්‍යාප්තියක් මේ සතා ගේ අතීතයේ තිබෙන්නට ඇතැයි විශ්වාස කළ හැකි ය. තව ද ලංකාවේ වාර්තා වන විශේෂයේ ලක්ෂණ හා ඉන්දියාවේ වාර්තා වන විශේෂයේ ලක්ෂණ අතර පුළුල් වෙනසක් පවතින බව බොහෝ පර්යේෂකයින් ගේ මතයයි. මේ පිළිබඳ ව වැඩිදුර පර්යේෂණවල නිරත වුවහොත් මේ විශේෂය ලංකාවට ආවේණික විශේෂයක් වීමේ වැඩි හැකියාවක් ඇති බව දැනට විද්‍යාඥයින් අතර පවතින මතයකි.



ප‍්‍රමාණයෙන් සෙන්ටිමීටර 60 - 65ත් අතර උසින් යුත් විල් මුවා ගේ ශරීර වර්ණය ඒකාකාර ලා දුඹුරු පැහැති ය. ශරීර ප‍්‍රමාණයෙන් තිත් මුවාට වඩා කුඩා වන අතර ඕලු මුවාට වඩා තරමක් විශාල ය. ශරීරයේ සුදු පැහැති තිත් නොමැති බැවින් තිත් මුවාගේ ශරීර වර්ණය රතු - දුඹුරු පැහැයක් ගන්නා බැවින් ඕලු මුවා ගෙන් ද වෙන් කර හඳුනා ගත හැකි ය. පිරිමි සතුන්ට කොටස් තුනකට බෙදුණු අං යුගලක් හිමි ය. සාපේක්ෂව තරමක් දික් වූ වලිගයක් දරණ මේ සතා ගේ පාද තරමක් කෙටි ස්වභාවයක් ගනී. ඇස් පැහැදිලි ව නෙරා පෙනෙන අතර කළු පැහැයෙන් යුක්ත වේ.



මේ සතුන් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා ප‍්‍රධාන වශයෙන් ම වාසස්ථාන ආරක්ෂා කිරීම සිදු කළ යුතු ය. ඒ සඳහා පුළුල් වැඩපිළිවෙලක් ක‍්‍රියාත්මක කළ යුතු ව ඇත. මීට අමතර ව මේ සතුන් විවිධ ආකාරයෙන් මරණයට පත් කිරීමට එරෙහි ව නීති ක‍්‍රියාත්මක කළ යුතු ව ඇත.



2009 අංක 22 දරන පනතින් අවසන් වරට සංශෝධිත වන සත්ත්ව හා වෘක්ෂලතා ආරක්ෂක ආඥා පනතට අනුව විල් මුවා ආරක්ෂිත සතෙකි. පනතේ 30 වන වගන්තියට අනුව මේ සතුන්ට තුවාල සිදු කිරීම, මැරීම, අල්ලා ගැනීම, අල්ලා ගැනීම සඳහා මළ පුඩුවක්, උගුලක්, තුවක්කුවක්, පොල්ලක් හෝ වෙනත් උපකරණයක් භාවිත කිරීම, මරණ ලද හෝ අල්ලා ගනු ලැබූ සතෙකු හෝ සතා ගේ කොටසක් (මස් ඇතුළුව) ළඟ තබා ගැනීම හෝ සන්තකයේ තබා ගැනීම, මස් විකිණීම හෝ විකිණීම සඳහා ප‍්‍රදර්ශනය කිරීම, සම් හෝ අං තට්ටු ළඟ තබා ගැනීම දඬුවම් ලැබිය හැකි වරදකි. මෙවැනි වරදකට වරදකරු වූ පුද්ගලයකුට රු. 20,000කට නොඅඩු හෝ රු. 50,000කට නොවැඩි දඩයක් හෝ අවුරුදු දෙකකට අඩු නොවන හෝ අවුරුදු පහකට වැඩි නොවන කාලයක් සඳහා වූ බන්ධනාගාර ගත කිරීමක් හෝ ඒ දඩය සහ බන්ධනාගාර ගත කිරීම යන දෙකට ම හෝ යටත් විය යුතු ය.





මේ නීති ක‍්‍රියාත්මක කිරීම පමණක් නො ව ජනතාව ඒ පිළිබඳ ව දැනුම්වත් කිරීම තුළින් මේ සතුන් රැක ගැනීම සඳහා යොමු වීම අද වන විට අත්‍යවශ්‍ය ව තිබේ.

චීන බෞද්ධ සත්‍ය කතා

භයානක උපන්දින සාදය

කිසි ප්‍රාණඝාතයක් නොකරන බවට දිවුරුම් දෙන ලද රාජ්‍ය නිලධාරියෙක් සිටියේය. නමුත් ඔහුගේ බිරිය කෲර චේතනා සහ කෑදර මුඛයක් සහිත ඇත්තියක් වූවාය. ඇය සෑම දිනයකම තමාට රස බොජුනක් පිළියෙල කර ගැනීම සඳහා පණ ඇති සතකුගේ දිවි නසා දැම්මාය. එහෙත් ඇයගේ ස්වාමි පුරුෂයා කිසි දිනක එසේ ඝාතනය කරන ලද කිසිම සතකුගේ මසක් ආහාර පිණිස නොගත්තේය.

එක් වර්ෂයක ඇයගේ උපන් දිනය මහ ඉහළින් පැවැත්වීමට කටයුතු සකස් කළාය. ඒ සඳහා වන සාදයට ඌරන් , එළුවන්, කුකුලන් හා තාරාවුන් වැනි ප්‍රාණීන් විශාල සංඛ්‍යාවක් එක්තැන් කොට මරණය සඳහා සූදානම් කොට තිබුණි.

ඇගේ ස්වාමිපුරුෂයා වන නිලධාරියා මෙම මරණයට කැප වී සිටින සතුන් දැක මහත් සේ කනගාටුවට හා නොසතුටට පත්ව බිරිඳ අමතා මෙසේ කීවේය.” ඔබ ඔබගේ උපන් දිනය සමරා සතුටුවෙන්නෙ මේ අහිංසක සතුන්ට මරණ වේදනාව දීලයි, මරණයට කැපවෙලා ඉන්න මේ සතුන්ට ඔබ අනුකම්පා කළ යුතුයි. ඒ අසරණයින් වෙනුවෙන් යම් ශුභවාදි දෙයක් කරන්න බලන්න”

මේ ප්‍රකාශය නිසා බිරිඳ කුපිත වූවා සේම මෙසේ විරෝධය පළ කළාය. “ ඔබ කියන්නේ අප හැමෝම බෞද්ධයින්ම විය යුතුය. හැමෝම සතුන් නොමරණ බවට දිවුරුම්දී පොරොන්දු විය යුතුය කියල ද හැමෝම එහෙම කරන්න ගියොත් මේ මුළු පළාතම අවුරුදු කීපයකදී සතුන්ගෙන් ම පිරේවි. මම ඒක බාරගන්නේ නෑ “

පසුව දා ඇය තමා සැලසුම් කළ මහා උපන්දින සාදය පැවැත්වීමේ පී‍්‍රතියෙන් ප්‍රමුදිත වූවාය . සත්ව වධකාගාරයේ අමිහිරි හඩින් අවට පරිසරය ඇළලී ගියේය. පළමුවැනි සූකරයා ඝාතනය පිණිස කුදලා ඇදගෙන යන විට උගේ ආත්මය නිලධාරි බිරිඳගේ කයට ආරූඪ විය. තියුණූ උල්පිහි තුඩ ඇගේ හදවත දෙපළු කරගෙන යන දැඩි වේදනාවෙන් ඇය පෙළුනාය. එය කෙසේවත් ඉවසිය නොහැකි මාරාන්තික පීඩාවක් බව අයට දැනෙන්ට විය. ඊළඟට පැමිණියේ එළුවකුගේ මරහඬ නගන වේදනාවය. ගෝ ඝාතකයාගේ බිහිසුණු තියුණු ආයුධ තමාගේ කය මස්වැදලි පසා කරගෙන කිඳා බසින සෙයක් ඇයට දැනුණි. එයින් අනතුරුව ආයේ කුකුලකු ගේ ගෙළ සිඳින අවස්ථාවය. ඉතා තියුණු මාරක ආයුධයේ මුවහත තමාගේ ගෙළ කසෙන් වෙන් කරන සෙයක් ඇයට දැනෙන්ට විය. ඇය මෙයට පෙර කිසි අවස්ථාවක එබඳු පීඩාකාරි වේදනාවක් විඳ දරා නැත. වේදනාවක මාරාන්තික පීඩාවක අත්දැකීම් ලබා නැත. ක්‍රමයෙන් මරණයේ වේදනාව ගැන හැඟීම් පහළ වන්ට විය. තමා අතින් බරපතල වරදක් සිදු වී ඇතැයි යන හැගීම ඇය තුළ හොල්මන් කෙළේය.

“ සත්ව ඝාතන වහාම නවත්වනු “ සූපවේදීන්ට හා ගෝ ඝාතකයින්ට ඇය අණ දුන්නාය. මෙතෙක් මරණ භයින් තැතිගෙන සිටි සියලුම සතුන් බැමි ලිහා මුදා හරින ලෙස නියම කළාය.

එදායින් පසුව කිසිම සතකු ආහාර පිණිස ඇය ඝාතනය නොකළාය. කිසිම සත්ව මංශයක් ආහාර පිණිස නොගත්තාය. සතකු ඝාතනය කිරීමේදී ඒ සතාට ඇතිවන වේදනාව කෙබඳුද යන්න සියලු දෙනාටම අවබෝධ කරදීමට ඇය උනන්දු වූවාය. සත්ව ඝාතනයේ ඇති අමානුෂික පාපකාරී ස්වභාවය ගැන සමාජය දැනුවත් කිරීමේ කාර්යය වෙනුවෙන් ඇය ඇප කැප වූවාය. මේ හේතුව නිසා ඇය දීර්ඝ කාලයක් සැපසේ ජීවත් වූවාය.

අව්රුදු 60 යන්තරය