ගත සිත නිවාලන සුන්දර හුම්මානයේ ගෙවුණු මොහොතක්

ළා නිල් පැහැයට හුරු සයුර සිප එන සුළඟ උමුතු සීතලක් එක්කරයි. නිහඬ නිස්කලංක පරිසරය උමතු ලෝකයකට රැගෙන යය. මේ කරදියමල, එසේ නැතිනම් හුම්මානයේ අවට සුන්දරත්වයයි. මාතර, දික්වැල්ල නගරය පසුකර කුඩාවැල්ල මංසන්දියෙන් දකුණට හැරී ගිය පසු මේ සුන්දර ඉසව්වට පියමැනිය හැකිය. විශාල ගල් පර්වත දෙකක් මැද්දෙන් හඬක් නඟමින් වතුර මලක් ඉහළට යයි. එවිට පළාතම හිරිකඩ වැටුණා හා සමානව නැහැවී යයි. හුම්මානය ක්‍රියාත්මක වන්නේ එසේය.

හුම්මානයේ අතීතය සොයාගිය කල, එයට මෙම නම ලැබී ඇත්තේ හ්ම් යන ශබ්දය සමග ජලය ඉහළට නැඟීම නිසාය. එවකට ජාතික රූපවාහිනියේ විකාශය වූ නමයයි පහ වැඩසටහනින් මෙය පෙන්වූ පසු මුළුමහත් ශ්‍රී ලංකාව පමණක් නොව විදෙස් රටවලින්ද මෙම ස්ථානය පිළිබඳ තොරතුරු විපරම්කර බැලූ වගට සාධක ඕනෑතරම් ඇත. ඊට පෙර මෙම ස්ථානය පිළිබඳ ගම්වාසීන් පමණක් දැනසිට ඇත . එහෙත් මෙම සුන්දර කරදියමල රූපවාහිනියේ ප්‍රචාරය කිරීම නිසා ලැබුණු ප්‍රසිද්ධිය සමගින් අද වනවිට දෙස් විදෙස් සංචාරකයන්ගේ නැරඹුම් මධ්‍යස්ථානයක් බවට පත්වී හමාරය.

හුම්මානය ක්‍රියාත්මක වන්නේ සැමවිටම නොවේ. එක්වරක් ඉහළ ගිය පසු නැවත ඉහළ යෑමට විනාඩි කීපයක් බලාසිටිය යුතුය. මන්ද එහි අමුතු කතාවක් ඇත . ඒ නම් හුම්මානය පිහිටි ස්ථානයේ මුහුදු මට්ටමින් ගුහාවක් පිහිටා ඇත . එයට මුහුදු ජලය දෙපසකින් ගලා ඒමක් සිදුවේ. පීඩනය වැඩිවත්ම ගුහාවේ ඇති සිදුරු තුළින් ජලය ඉහළට විදීමක් සිදුවේ. ඇතැම්විට මීටර් 20ක් පමණ ඉහළ අවකාශයට මෙම දිය කොමළිය ඉහළ නගියි. මෙම ක්‍රියාවලියට හේතුවන්නේ මුහුදු රළවල බලය මගින් පීඩනයක් ඇති කිරීමයි. හුම්මානය ක්‍රියාත්මක වී තප්පර දහයක් වැනි සුළු කාලයකදී ඉහළ ගිය ජලය යළි විවරය කරා ගමන් කරයි. හුම්මානය ක්‍රියාත්මක වන්නේ එසේය.

සුන්දර වගේම මෙම ස්ථානයේ අනිසි ලෙස කටයුතු කිරීම නිසා ලිස්සා ඇද වැටී මරුමුවට පත්වුණ පුද්ගලයන් ගණන පහළොවකට ආසන්නය. සමහර අයගේ දේහයන් හමුවුවද එසේ නොමැති අයද වේ. එම නිසා මෙම සුන්දර කරදිය මල නැරඹීමට පැමිණෙනවා නම් ආරක්ෂිත වැට පසුපසට වී නරඹන ලෙස දැන්විය යුතුය.

මෙම ස්ථානයට යාබදව ගල් බංකු කිපයක් ඉදිකොට ඇත. මගදිගට වෙහෙස වී පැමිණෙනවා නම් මඳක් වාඩි වී හිඳ මෙහි සුන්දරත්වය නැරඹීමට මෙන්ම හුම්මානය නරඹා අවසානයේ දැනෙන තෙහෙට්ටුව සංසිඳවා ගැනීමට වන්නට ඇත. ඈත සයුර දෙස බලාගෙන ගෙවෙන තත්පරය පවා හදට නිස්කලංක සුවයක් රැගෙන එයි. එය මොනවට මෙම ස්ථානයේදී විඳගත හැකිය. තවත් වැදගත්ම දෙයක් ඇත. එනම් ප්‍රේමවන්තයන්ට මෙම ස්ථානය සුන්දර ඉසව්වකි. නමුත් අනවශ්‍ය ලෙසින් මෙහි රැඳී සිටීම උචිත නැත. එයත් සිත් තබාගැනීම වැදගත්ය.

තංගල්ල ප්‍රාදේශීය සභාව මගින් හුම්මානය හා පරිසර මධ්‍යස්ථානය සංවර්ධනය කිරීමේ ව්‍යපෘතිය මගින් මෙම ස්ථානය නවීකරණය කර ඇත. එමගින් හුම්මානය පිළිබඳව තවත් තොරතුරු දැකබලා ගැනීමට හැකියාව ඇත. එසේම හුම්මානය පිවිසුම් මාර්ගයේ දෙපස විකිණීම ඇති වෙළෙඳසැල් වලින් ලාබෙට කරවල ටිකක්, බැදපු මාලු ටිකක් රැගෙන යාමටද හැකිය . අඹ, ලොවි, වෙරළු වැනි ගමේ පළතුරුවලද රසයද විඳිය හැකිය. අපගේ උරුමයන් අප රැකගත යුතුය. එම නිසා මෙම සුන්දර කරදියමල වෙත පැමිණෙනවා නම් එය දූෂණය කිරීමට මොනයම් අයුරකින් හෝ දායක නොවිය යුතුය. මන්ද අපගේ උරුමය රැකගත යුත්තේ අපම විසින්ම බැවිනි.

වගකිව යුත්තන්ට නොපෙනෙන රටවිරුවන්ට එරෙහි හිංසනය

රටවිරුවන්ට උපහාර යැයි පැවසුවද ගතවූ මාස කීපය පුරාවට ඇසුණේ විදෙස් ශ්‍රමිකයන්ට සිදුවූ හිංසනයන් පිළිබඳ පුවත්ය. මැදපෙරදිග රැකියාවන්හි නිරතව සිටි 115 දෙනෙකු වධහිංසා ඉවසාගත නොහැකිව ඉකුත් 14 දිනද ආපසු පැමිණියේ යැයි ජනමාධ්‍ය වාර්තා කළේය.

ගෙවී ගිය මාසයක කරුවලගස්වැව ගංගාට වැටුප්ද නොදී පහරදී ලංකාවට එවා ඇත. ඩුබායි ගිය පංවරැල්ල ගමේ ස්වර්ණතිලකා එරට නිවසේ එල්ලී මැරී සිටියේ ගතවූ ජූලි මාසයේදීය. දෙමව්පියන් රිසානාලා වැඩි වයසින් උපද්දවා හෝ එයට අනුබල දෙන්නේද රටේ ළමයා සහ ආර්ථිකය පිළිබඳ පවතින ඛේදවාචකයේ තවත් පැතිකඩක් නිරූපණය කරමින්ය.

අබුඩාබියේ රැකියාවට ගිය කැකණදුර නාලනී තම හාම්පුතාගෙන් සිදුවන හිංසන නිසා එම නිවසෙන් පැන ගොස් තානාපති කාර්යාලයට පැමිණ සති දෙකක් ඇඳිවතද නොමැතිව සිටින්නේ යැයි ඇසුණේ ගතවූ නොවැම්බරයේදීය. නිට්ටඹුවේ සිත්ති මර්ලියා සෞදියේ රියාද් නගරයේදී අනතුරකට පත්ව එරට රෝහලක වසර දෙකක කාලයක් වීද ඇය ලංකාවට නොගෙනෙන්නේ ඇයිද යනුවෙන් ඇයගේ ඥාතීහූ විමසූහ. මාස හතකට පෙර මැලේසියාවේ රැකියාවකට ගිය මස්කෙළිය නෝර්වුඩ් ප්‍රදේශයේ තරුණයන් තිදෙනකු අමානුෂික වධ පමුණුවමින් මැලේසියාවේ හිර කරගෙන සිටින පුවත ඇසුණේද නොවැම්බර් මාසයේදීය. ඔවුන් සිය ඥතීන්ට පණිවුඩ එවා ඇත්තේ “මැරෙන්න කලින් බේරා ගන්න - තානාපති නිලධාරීන්ට කිව්වට වැඩක් නැත” යනුවෙනි.



එවැනි පුවතක් එම සතියේම කුවේට් රැකියාවට ගිය පලුගස්දමන රූපා සුසන්තිගේ ස්වාමියාද මාධ්‍යයට අනාවරණය කළේය. ඔහු පැවසුවේ කුවේට් රැකියාවට ගිය මගේ බිරිය ඒජන්සිකාරයන් මෙහෙකාරකමට විකුණනවා. බලධාරීන් නොබලන නිසා ලංකාවට එන්න විදිහක් නොමැති නිසා ඇය ගෙන්වා දෙන ලෙසය.
පවතින විකෘති අධ්‍යාපනය වෙනස් විය යුතු යැයි විලාප නගා බලය ඉල්ලා සිටින ඇත්තන් හැමදාමත් කළේ පහේ පන්තියේ සිටම දරුවන්ට නොමනා බරක් පැටවීම පමණි. අධ්‍යාපනයේ ඉච්ඡාභංගත්වය ඇති කළේ එතැනින්ය. පිල් මාරුව තුළ රැදෙමින් උසස් අධ්‍යාපනයට වින කටිමින් උගතුන් කූඩැල්ලන් කලවැද්දන් යන තැනට අධ්‍යාපන ඇමතිවරුන්ම විසින්ම උගත්කම පහත් කර අවසානය. එවැනි සමාජයක මිනිසුන් විදෙස්ගත නොවී ලංකාවේ සිට මොන කෙංගෙඩියක්වත් උපයාගන්නටදැයි නගන ප්‍රශ්නය සාධාරණය.

විදෙස් රැකියා සොයා යන්නේ සැපසම්පත් විඳීමට නොවේ. ආණ්ඩුව සිතන්නේ යමෙකු රට රැකියාවකට යැවීම මැතිවරණ පොරොන්දුවක් ඉටුකිරීමක් හෝ තමන් දුන් රැකියාවක් ලෙසය. ගතවූ දශක තුන තුළ විදෙස් රැකියා උත්පාදනය යන්න පුරසාරමක් බවට පත් කළ දේශපාලකයන්ට රටවිරුවන් යැයි ලේබල් ඇලවූ මිනිසුන්ගේ
අවුල්වී ගිය පවුල් අමතකය.

රට යැවීමේ (පැටවීමේ) කර්මාන්තය වසර තිහක් ඉක්මවා ගොස් ඇත්තේ මෙරට අධ්‍යාපනය තුළ හෙට පරපුර වෙනුවෙන් රැකියා උත්පාදන ක්‍රමයක් සිදු නොවූ නිසාමය. අනූවේ දශකයේ සිටවත් විධිමත් ක්‍රමවේදයක් තුළ අධ්‍යාපනය ගලා ගියේ නම් අද වනවිට වයස අවුරුදු 20-30 මිනිසුන් රට යායුතු නැත. යම් හෙයකින් ඇඟලුම් කම්‍හල්වත් නොඇරියේ නම් තරුණ පරපුරේ ඛේදවාචකය කෙසේ දිසානුගතවේද යන්න සිතීමත් බිහිසුණුය.

ශ්‍රී ලංකා විදේශ සේවා නියුක්ති කාර්යංශය මහජන හිතකාමී සේවයක් ලෙස ISO ජාත්‍යන්තර තත්ත්ව සහතිකය දිනාගත්තේ 2012 දීය. 2013 වසරේ ඉලක්කගත සැලසුම් පිළිබඳ මාධ්‍යයට අදහස් දක්වමින් එම ආයතනය සඳහන් කළේ මැදපෙරදිග කලාපය ඇතුළු පිටරටවලදී 5%කට අඩු පිරිසක් වදහිංසා අතවරවලට ලක්වී අසරණ බවය. මේ පිළිබඳ විශේෂ අවධානය යොමු කර ඔවුන් වහාම ගෙන්වා ගැනීමට පියවර ගන්නවා යැයිද කාර්යාංශය පැවසීය. ස්වර්ණතිලකලා එල්ලී මැරෙන්නේත්, කරුවලගස්වැව ගංගලා නොමැරී දිවි බේරාගෙන රෝද පුටුවෙන් එනවිට ඒ සැලසුම්වලට සිදුවූ දේ ගැන වගකිවයුත්තන් නිහඬය.

විදේශ සේවයේ කාන්තාවන්ට සිදුවන හිරිහැර සොයා බලන්න යැයි ඉල්ලමින් රාවණා බළකායේ හිමිවරුන් ගතවූ දිනයක විදෙස් සේවා කාර්යාංශයේ සභාපතිවරයාගේ කාර්යාලය වට කළහ. “ හාමුදුරුවනේ ප්‍රශ්නයක් තියෙනවා නම් ඇවිත් කතා කරමු. මීඩියා වට කරගෙන මේ කරන විකාර මොනවාද? මේවා පබ්ලිසිටියට කර ගන්නා වැඩ” යනුවෙන් සභාපති සිද්ධිය අවසන් කළේය. යහපත් අරමුණක් උදෙසා කළ සදොස් ප්‍රවේශය නිසා ඒ උත්සාහයද යටපත් විය.

රටවිරු යැයි හැඳින්වුවද ඔවුන් ගැන සෙවීමට පවුලේ ඥාතීන් හැර තානාපති සේවකයන්ට හෝ කොන්සාල්වරුන්ට හැඟීමක් නැති බව පැහැදිලිය. තර්ජනාංගුලිය සමග හෙට එන්නම් යැයි රාවණා බලය කාර්යාංශයෙන් එළියට ගියද, නැවත පැමිණියේද නැත. පැමිණිල්ලක් ඇතොත් අපි විභාග කරනවා. සාකච්ඡා කරමු යැයි පැවසුවද එදිනට පසු ඇසුණු පුවත් අනුව සභාපතිවරයාගේ අවධානය යොමුවීද යන්නද පැහැදිලි නැත. එසේනම් රාවණා බලයට පොරොන්දු වූ පරිදි කාර්යාංශය සොයා බැලුවේද? කාර්යාංශය හිංසනයට‍ පත් මිනිසුන් වෙනුවෙන් ගත් පියවර කුමක්ද? හැමදාමත් මර නින්දේ පසුවන විදේශ තානාපති සේවයට අවදිවීමට කළ අනතුරු ඇඟවීම කුමක්ද? යළිත් මෙවැනි දේ නොඇසීමට ගත් පියවර කුමක්ද?



ඉකුත්දා ඇතැම් ජනමාධ්‍ය වාර්තා කළේ විදෙස් ශ්‍රමිකයන් ලක්ෂයක් දෙනා මහින්දට සහායදීමට මෙරටට පැමිණෙන පුවතකි. එහෙත් ලක්ෂ දාහතක් විදෙස්හි සේවය කරන රටක ඔවුන්ගේ ඡන්ද බලයට වටිනාකමක් දුන්නේ නම් මහින්ද වෙනුවෙන් තවත් ඡන්ද ලක්ෂ දහපහළොවක් එකතුවනු ඇත.
විදෙස් සේවා කාර්යාංශය පවසන්නේ විදෙස් ශ්‍රමිකයන් වෙනුවෙන් සොයා බැලීමට ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොටසකම උපාධිධාරීන් තිදෙනකු පත් කළ බවකි. එසේ පත්කර තිබේ නම් කබලෙන් ළිපට වැටුණු මිනිසුන්ගේ දුක් අඳෝනා එම නිලධාරීන්ට නොඇසෙන්නේ ඇයි? ඒවා කාර්යාංශය වෙත වාර්තා නොවන්නේද? ඒ සම්බන්ධයෙන් ගන්නා ක්ෂණික පියවර කුමක්ද?

ඔවුන් රට ගියේ ලංකාවේ දේශපාලකයන්ට ආයතන සභාපතිවරුන්ටත් විදෙස් පරිපාලන නිලධාරීන් සහ ඔවුන්ගේ අඹුදරුවන් රැකීමට දර දිය අදින්නට නොවන බව තේරුම් ගැනීමටවත් වගකිව යුත්තන්ට මස් කළඳක් පිරි හිස් කබලක් නැතිද යන්න විමසිය යුතුය. කෙසේවුවද ජිනීවා ජාත්‍යන්තරය පිළිබඳවත් තැකීමක් නැති අපේ තානාපතිවරුන් අඩුම ත‍රමින් නැති බැරිවුන් ගැන සිතනු යැයි සිතීමද හාස්‍යයක් පමණි.

2020 දී එක් වරක් පමණක් භාවිත කරන ස්මාට් සිරින්ජර් පමණයි - WHO -

ඖෂධ එන්නත් කිරීමේදී එක්වරක් භාවිත කිරීමෙන් පසු භාවිතයෙන් ඉවත් කරන ස්මාට් සිරින්ජර් 2020 සිට අනිවාර්යයෙන් භාවිත කළ යුතු බව ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය පවසයි.


නැවත භාවිත කරන සිරින්ජර් හේතුවෙන් මිලියන දෙකකට අධික ජනතාවක් විවිධ රෝගාබාධවලට ගොදුරු වන බවත්, සෑම වසරකම ඒඩ්ස් හා හෙපටයිටිස් වැනි රෝග ආසාධනය වීමට ඒවා හේතුවී ඇති බවත් ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය පවසයි.


මෙම නව සිරින්ජර් තරමක් මිලෙන් අධික වුවත්, රෝග වැළඳීමෙන් පසු ඒවාට ප්‍රතිකාර කිරීමට වඩා අඩු පිරිවැයක් ඒ වෙනුවෙන් වැය වන බවද ඔවුන් පවසයි.


ලොව පුරා වාර්ෂිකව බිලියන 16ක පමණ සිරින්ජර් භාවිත කෙරෙයි. සාමාන්‍ය සිරින්ජර් වරක් නොව කිහිප වරක් භාවිත කළ හැකි වුවත්, ස්මාට් සිරින්ජර් භාවිත කළ හැකි වන්නේ එක් වරක් පමණි.